Artikel AD | Met hennep, bamboe, brandnetel, een voedselbos én klompenpaden moet het platteland groen blijven

Hoe moeten de polders tussen Utrecht, Gorinchem en Dordrecht er over enkele decennia uitzien? Op het oog precies zoals nu, zeggen boeren, bestuurders en plannenmakers. Weids en groen, maar dan wel met bamboe en hennep. En die vurig gewenste woningbouw dan? Daarvoor moet plek ín de dorpen worden gevonden.

Bij buitengebied denk je om te beginnen aan natuur. ,,Maar wat ís natuur eigenlijk”, vraagt landschap- en landbouw-wethouder Ton van Maanen van de gemeente Vijfheerenlanden zich af. ,,Alles is aangelegd en moet onderhouden worden. De uitdaging is om te kijken hoe we de mix kunnen maken met ruimte voor elkaar. We kennen bijvoorbeeld al de klompenpaden die over agrarische grond lopen. En het stimuleren van biodiversiteit door middel van weidevogelbeheer, kruidenbeheer en slootbeheer.”

En wat te doen met de stukken versnipperde natuur? ,,We moeten kijken of we die aan elkaar willen haken of dat we de gaten agrarisch opvullen.” Het ruilen van grond zou een optie kunnen zijn.

Vijfheerenlanden ziet, net als andere plattelandsgemeenten tussen de grote steden, allerlei uitdagingen op zich afkomen. Van woningbouwplannen en vergrijzing tot een verdwijnende middenstand en stikstofproblematiek. Met een toekomstvisie probeert de gemeente de regie in handen te nemen. De oplossing van Vijfheerenlanden: de gemeente neerzetten als een groene long tussen Utrecht en Gorinchem. Met meer klompenpaden en boeren die bijklussen in het groenonderhoud of met een mini-camping.

Natuurbeleving
De natuur is dan wel niet overal geschikt om te recreëren, maar kan wel beleefd worden, zeggen de plannenmakers. Vijfheerenlanden beschikt over fraaie uiterwaarden en het waardevolle Natura 2000-gebied de Zouweboezem, waar ruimte is voor allerlei planten- en diersoorten. De gemeente wenst daar meer wandel-, fiets- en ruiterroutes.

Bebouwing langs de groene randen van het dorp – het ‘straatje erbij’ bouwen in de strijd tegen de woningcrisis – hoeft van Van Maanen niet. ,,We moeten eerst kijken of we in het dorp zelf kunnen bouwen.” Dat geldt wat hem betreft ook voor de huidige bedrijventerreinen, door de gemeente omgedoopt tot werklandschappen, waar hoger en dichter op elkaar kan worden gebouwd.

Vijfheerenlanden bestaat voor bijna 70 procent uit landelijk gebied. De huidige agrarische grond moet volgens Van Maanen zoveel mogelijk bij de boeren blijven, maar door de eisen en regels van de overheid kunnen die bedrijven niet groeien. ,,Steeds meer agrariërs doen er iets naast, zoals een hoveniersbedrijf.” Als extra verdienmodel kiezen agrarische bedrijven ook vaker voor de plaatsing van een windturbine op hun perceel.

Voorzitter LTO Alblasserwaard-Vijfheerenlanden Gerrit de Jong ziet meer ontwikkelingen op het platteland ontstaan. ,,Er zijn veehouders die 20 hectare grond overhouden en kijken hoe ze die kunnen bewerken’’, zegt de boerenbelangenbehartiger. ,,Zij doen bijvoorbeeld proeven met vezelteelt.” Vezelgewassen zoals hennep, bamboe of brandnetel vragen ook minder van de natuur en het milieu en zouden daarom ook prima naast een Natura 2000-gebied gehouden kunnen worden. Maar er ontstaan ook duurzame alternatieven voor de landbouw, zoals voedselbossen.

Wat gaan de inwoners er allemaal van terugzien? Van Maanen: ,,De kunst is om de juiste mix te maken.” Daarvoor zijn onder andere het gebiedsprogramma van het Rijk en de landbouwvisie van Vijfheerenlanden in het leven geroepen. ,,Die mix willen we deels bereiken door samen te werken, afspraken te maken en doelstellingen te halen zónder dat inwoners er iets van merken.”

Bron: AD Rivierenland