Melkveehouder en chef-kok openen zuivelcoöperatie

Melkveehouder Hessel Jan Sinnige en voormalig chef-kok Sander Wijnstra openden onlangs zuivelcoöperatie Zuco in Dokkum. Met het verzuivelen van melk willen ze aan storytelling en sector-pr doen.

Ze hebben de koers mooi te pakken, ondanks wat strubbelingen in het begin, stellen Sinnige en Wijnstra tevreden vast in hun kantoor boven de winkel en zuivelverwerking in hartje Dokkum. Tweeënhalve maand is Zuco nu open. Wekelijks verwerken ze zo’n 3.500 kilo melk.

De winkel waarin de ondernemers onder andere rauwe melk, schepijs, kefir en roomboter verkopen, zien ze als een belangrijke etalage om hun verhaal te vertellen. Want winst maken is geen doel op zich. ‘Dat is te kortzichtig. Het gaat om een transitie’, beklemtoont Sinnige.

Personeelsuitje
Dat verhaal vertellen gaat zo ver dat de ondernemers tijdens een personeelsuitje, ze hebben acht parttime medewerkers, ‘midden in de stront’ stonden. ‘Hun mond ging wagenwijd open, toen we vertelden dat de samenstelling van de melk te maken heeft met wat de koeien verteren.’ Voor de obligatiehouders, mensen kunnen voor 1.000 euro per stuk obligaties kopen tegen 5 procent rente die wordt uitgekeerd in waardebonnen, komt binnenkort een grasmelkevent, een proeverij langs de Dokkumer Ee.

Het verhaal van gras tot glas is wat beiden drijft. Ze leerden elkaar kennen toen Wijnstra een dubbeldoelkoe zocht bij De Molkerij, Sinnige is initiatiefnemer van deze samenwerking van boerenbedrijven. Wijnstra: ‘Ik wilde als chef-kok aan de slag met het van Kop tot Staart-menu. Waar consumenten minder kritisch zijn geworden op het visuele aspect, obers mogen sneakers dragen en tatoeages hebben, willen ze nu juist het verhaal achter het product horen. Dat moet waar en transparant zijn.’

Rugklachten
Sinnige liep al enige tijd rond met het idee een zuivelbedrijf te beginnen. Een toekomst op het melkveebedrijf in Damwâld werd steeds moeilijker vanwege chronische rugklachten. ‘Op een zondagmorgen in 2017 was de melker niet gekomen en heb ik zelf de 170 koeien gemolken. Toen ik in huis kwam, zei ik tegen mijn vrouw Baukje: ik kan niet meer, ik ben op. We besloten de boerderij te verkopen.’

Zijn zakenrelatie raadde Sinnige aan eerst de koeien te verkopen. ‘Het was een mooie veestapel. Ze gaven gemiddeld 32 kilo melk met een gemiddeld eiwitpercentage van 3,63 procent en 4,23 procent vet en een ureumgetal van 19. Toen de laatste koeien weggingen en de chauffeur de veewagen dichtklapte, voelde dat als een opluchting. Voor mij werd boeren elke dag zwaarder.’ De boerderij en grond gaan per 6 mei over naar een jonge melkveehouder die verplaatst vanwege natuurontwikkeling in Earnewâld.

Fries-Hollandse koe
Helemaal stoppen met boeren doet Sinnige niet. Voor de zuivelcoöperatie willen de ondernemers vooral de melk van de Fries-Hollandse koe verwerken. ‘Een oud ras, lieve koeien die melk met A2-eiwit produceren.’ Deze koeien mocht hij samen met compagnon Erik Jansen die er ‘altijd van heeft gedroomd boer te worden’ uitzoeken bij een ’topfokker’.

‘Zoek maar twee uit, zei hij. We mochten de map met melkuitslagen inzien. We begonnen met twee, maar er lopen nu acht in onze stal in Damwâld. Het zijn koeien met veel vlees en topuiers. We hebben er vijf stiertjes bij. Uiteindelijk willen we groeien naar dertig koeien. De gemiddelde productie ligt op 27 kilo melk. Ze krijgen een simpel rantsoen van bierbostel, gras, hooi, tarwe, lijnzaad en een brokje.’

De koeien gaan binnenkort naar een melkveehouder in Sibrandahûs waar de ondernemers stalruimte huren. Dat is dicht bij het melkveebedrijf met Jerseys in Raard, waarvan Zuco een deel van de melk verwerkt. ‘Met zuivelbedrijf Holland Jersey hebben we afspraken gemaakt over de melklevering. Zij gunnen het ons om op te starten. We willen geen melkplas verwerken, wij werken vraaggestuurd.’

Social talk
De winkel loopt boven verwachting. ‘Mensen ruiken de melk. De consument kan door een glazen wand de zuivelverwerking zien. Mensen komen hier graag voor social talk, net zoals bij de bakker. Ook het coöperatieve spreekt hen aan’, stelt Wijnstra.

Om nog meer in te spelen op die nostalgie, schaften de ondernemers een trekker met tankje van 1.250 liter aan waarmee de melk wordt opgehaald. ‘Dat 1.250 litertankje is goud voor ons. Daar zit onze passie in’, zegt Sinnige.

Afzet
Zo’n 70 procent van de afzet vindt nog in de winkel plaats, het andere deel vindt zijn weg naar restaurants, Jumbo en La Place in Dokkum en een voedings- en lifestylecoach. De ondernemers hopen de afzet via andere kanalen te vergroten. ‘De Frietstudio tegenover McDonald’s in Leeuwarden heeft ons de kans geboden om ons bord op de gevel te plaatsen. Wij gaan binnenkort softijs aan hen leveren’, vertelt Wijnstra. ‘2019 is het jaar van naam en merk opbouwen. Uiteindelijk hopen we samen te gaan werken met een landelijke marktpartij.’

‘Visie Schouten moet uit markt komen’
Melkveehouder Hessel Jan Sinnige wil zo veel mogelijk aan kringlooplandbouw doen. Hij overlegt met akkerbouwers over het mouten van gerst bij de bierbrouwerij. De bierbostel wil hij aan de koeien voeren. Ook wil hij stro afnemen voor de potstallen. De mest krijgen de boeren als vaste mest terug. ‘De visie van minister Carola Schouten (LNV) is mooi, maar het moet wel direct vanuit de markt komen.’

Bron: Nieuwe Oogst