Artikel BoerenBusiness: Draagvlak stikstofplan LTO ver te zoeken

Het draagvlak in de agrarische sector voor het stikstofplan dat LTO Nederland heeft gelanceerd met Natuurmonumenten, Natuur&Milieu, Bouwend Nederland en VNO-NCW, is ver te zoeken. Buiten LTO keurt vrijwel elke andere boerenorganisatie het plan af. Ook het Planbureau voor de Leefomgeving wil het niet doorrekenen.

De organisaties POV (varkens), NMV en DDB (melkvee), Farmers Defence Force en Stichting Stikstofclaim hebben het plan de laatste dagen openlijk naar de prullenbak verwezen. Niet alleen wordt grote kanttekeningen geplaatst bij de inhoud van het voorstel, ook wordt LTO-voorzitter Sjaak van der Tak solistisch optreden verweten.

Zo gaf de POV aan dat het stikstofplan ‘geen enkel mandaat’ heeft en verklaart dat Van der Tak dit plan ‘heeft opgelegd aan de boeren’. Alleen al daarom kan de belangenbehartiger voor de varkenshouderij, waarin het verleden LTO Varkenshouderij en de NVV in zijn opgegaan, niet akkoord gaan met het plan. De POV laat dan ook weten ‘ervan uit te gaan dat het stikstofplan ‘Een duurzaam evenwicht’ niet geldt voor varkenshouders.

Geen verbindende kwaliteiten
Ook Stichting Stikstofclaim noemt de handelswijze in een verklaring zondagavond (30 mei) van Van der Tak ‘geen toonbeeld van verbindende kwaliteiten’. Toch noemt de organisatie de inhoud van het stikstofplan een ‘grotere splijtzwam.’ Stikstofclaim constateert dat het plan absoluut niet evenwichtig is, daarbij wijzend op de ruim €17,5 miljard die het plan de komende 10 jaar moet kosten. “Van boeren wordt een groot offer gevraagd, zij moeten een groot deel van hun rechten en ontwikkelruimte afstaan. Ook van de samenleving wordt een groot offer gevraagd: zij betalen via belastingen de rekening.”

Maar van natuurorganisaties wordt geen enkele harde resultaatverplichting gevraagd op het gebied van biodiversiteit, constateert Stikstofclaim. “Zonder dergelijke garanties, gaat er geen Duurzaam Evenwicht ontstaan. De baten van dit plan, welke verbetering van de natuur mogen we verwachten, ontbreekt volledig.” Stikstofclaim verwacht dat de kans groot is dat ‘dit kostbare pakket straks geen meetbaar effect heeft op de biodiversiteit’. De organisatie vreest dat de agrarische sector dan opnieuw een pakket aan maatregelen staat te verwachten.

Zichzelf afrekenen op
Het meetbare effect komt op korte termijn ook niet van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL). Volgens het planbureau is het stikstofplan niet gedetailleerd genoeg en bieden de doelen en maatregelen nog interpretatieruimte. Het PBL plaatst in een reflectie op het stikstofplan al vast enkele kritische kanttekeningen. Zo is het volgens het planbureau niet duidelijk waarop de 5 deelnemende organisaties aan het plan zichzelf op afrekenen, gelet op de miljardeninvestering die wordt gevraagd. “Welke inhoudelijke aanpassingen voorzien zij als de doelen niet worden gehaald?”

Het PBL noemt het voorgestelde tempo van de plannen hoog. Zij noemt het bureau het breed invoeren van technische innovaties in stallen een risico, omdat deze zich deels nog moeten bewijzen in de praktijk. Ook is de pure focus op stikstof een gevaar, omdat later ook de reductie van andere broekasgassen bij het aanscherpen van klimaatdoelen in beeld kunnen komen. “Het is niet uitgesloten dat de voorgestelde technische investeringen later versneld moeten worden afgeschreven als de klimaatdoelstellingen worden aangescherpt.”.

Juridisch kwetsbaar
Ook het verplaatsen van bedrijven vraagt een aanzienlijke opgave van de landinrichting. Het PBL wijst ook op het tempo waarin de natuur moet worden hersteld en uitgebreid. “De snelheid wordt opgeschroefd, terwijl er signalen zijn signalen zijn dat de provincies door de al geplande extra investeringen nu al voor aanzienlijke uitvoeringsopgaven staan.” Ook kan volgens het PBL het voornemen om de stikstofwinst eerst te benutten voor economische ontwikkeling (zoals woningbouw) en later pas te investeren in natuur, juridisch kwetsbaar zijn.

Bron: BoerenBusiness