Artikel AD | Recordbrekende bezoekersaantallen en tegelijkertijd groeiende kosten: ‘Eigen inkomsten zijn niet genoeg’

Van Slot Loevestein tot het Glasmuseum, de musea hebben de bezoekersaantallen van het recordjaar 2019 overtroffen. Maar er zijn ook zorgen, want de kosten zijn nog harder omhoog gegaan. Hoe zij dat oplossen? ,,Niet alles kun je doorberekenen.’’

Ze zitten niet stil, de museumdirecteuren. De expositie over de gedekte kersttafel is net de deur uit van het Nationaal Glasmuseum in Leerdam. De rustige eerste weken van het nieuwe jaar werden door directeur Laurens Geurtz gebruikt om plaats te laten maken voor een eerbetoon aan glasinstrumentmaker Edwin Dieperink.

Lisette Colijn van het Gorcums Museum was de afgelopen maanden net zo druk in de weer: in het museum aan de Grote Markt werd het oude jaar uitgeluid met een vernieuwde selectie historische museumstukken. Dick de Jong zag 11.000 bezoekers afkomen op de textielparels en poppenhuizen in ‘zijn’ Hardinxveldse museum De Koperen Knop. En Slot Loevestein van zijn collega Ed Dumrese staat al een klein jaar lang in het teken van de internationale tentoonstelling Monddood – politiek gevangen.

Stuk voor stuk beleefden ze een goed jaar. In lijn met de landelijke trend wisten mensen hun exposities te vinden. Met 9,5 miljoen bezoekers is volgens de Museumvereniging in 2023 het recordjaar 2019 overtroffen. ,,Het slechte weer was onze goudmijn,” zegt Colijn

Directeur Ed Dumrese van Slot Loevestein zegt ook andere doelgroepen te hebben aangeboord, zoals scholieren en zakelijke gebruikers.
Vooral die zakelijke gebruikers zijn belangrijk voor de financiële toekomst van het museum; want tegenover de toegenomen bezoekersaantallen staan nog sneller stijgende kosten. ,,Vooral door personeel’’, zegt Dumrese. En dan zijn er nog de gestegen energieprijzen. ,,De kosten van het beheer en onderhoud van een rijksmuseum zijn erg hoog,” zegt directeur Laurens Geurtz van het Nationaal Glasmuseum in Leerdam.

Bijspringen
Eigen inkomsten zijn volgens Geurtz vaak niet genoeg om de lasten te compenseren: ,,We hebben niet de luxe van reserves en zijn erg afhankelijk van investeringen.’’ Het gaat dan om giften en fondsen die bijspringen.

Dat geldt ook voor Loevestein. Hoewel dat museum zich nu nadrukkelijker richt op de zakelijke markt en het bekende kasteel verhuurt voor vergaderingen en feesten, biedt dat nog niet genoeg soelaas. Verhogen van de entreeprijzen is voor Dumrese geen optie: ,,Niet alles kun je doorberekenen. Dus teren we in op onze reserves, niet op kwaliteit. Wij kunnen nog steeds wisselende exposities laten zien. Daar ben ik trots op.”

In Gorinchem zit museumdirecteur Colijn er iets relaxter bij. Haar museum is onderdeel van de gemeente en hier is de financiering een ander verhaal: ,,Maar als de gemeente kritischer kijkt naar de begroting, dan voelen wij dat ook.” Ze heeft de taak om scherp te kijken naar een ‘efficiënte bedrijfsvoering’, met minder middelen, een vaste groep vrijwilligers en keuzes in programmering.

Inzetten op efficiënt werken en letten op de kosten, is volgens Dumrese van Slot Loevestein belangrijk. ,,Maar de kern blijft dat je kwaliteit wilt neerzetten.”

‘Zonder museum geen glasstad’
Daarmee leveren zij een bijdrage aan de lokale economie, zeggen de museumdirecteuren die zichzelf niet als financiële last beschouwen. ,,In Leerdam vormen het Glasmuseum en de Glasblazerij een onderdeel van het imago van Leerdam,’’ zegt Geurtz: ,,Wij zijn de trekkers om het gebied te vermarkten. Zonder museum en glasblazerij kun je Leerdam geen Glasstad noemen.”

Colijn: ,,Mensen van binnen en buiten de stad komen naar het Gorcums Museum om de geschiedenis beter te leren kennen. Dat vind ik een compliment. Ze verblijven hier langer en ook de omliggende horeca profiteert mee.”

Bron: AD Rivierenland