WUR schetst toekomst natuurinclusieve landbouw

Een omschakeling naar natuurinclusieve landbouw betekent geen stap terug in de tijd. Techniek kan juist helpen om de biodiversiteit te verbeteren, blijkt uit de toekomstbeelden voor natuurinclusieve landbouw die Wageningen Environmental Research heeft opgesteld.

Precisielandbouw, niet-kerende grondbewerking, onderwaterdrainage. Het zijn enkele voorbeelden die in de studie ‘Mogelijke toekomstbeelden natuurinclusieve landbouw’ van Wageningen Environmental Research worden genoemd als onderdelen van natuurinclusieve landbouw.

Met natuurinclusieve landbouw wordt een vorm van kringlooplandbouw bedoeld die biodiversiteit benut en beschermt, op en rondom het bedrijf, zodat landbouw en natuur zo samengaan dat beide ervan profiteren.

Een team van Wageningen Environmental Research heeft een rapport en een website samengesteld op verzoek van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit. De onderzoekers hebben hiervoor niet alleen literatuurstudies gedaan. Zij spraken ook met boeren die werken met natuurinclusieve landbouw en specialisten op deelgebieden van de land- en tuinbouw.

Inspireren
De studie is bedoeld om boeren, maar ook beleidsmakers, te inspireren om te komen tot natuurinclusieve landbouw. De toekomstbeelden zijn een eerste uitwerking van hoe natuurinclusieve landbouw er in een regio uit kan zien. Ze moeten helpen om de discussie over de beelden die ondernemers hebben bij natuurinclusieve landbouw, te voeden en scherp te maken.

De beelden kunnen nuttig zijn in processen van gebiedsontwikkeling waarin meerdere maatschappelijke opgaven samenkomen.

Verduurzamen
‘Boeren willen best verduurzamen, maar het is voor velen moeilijk voor te stellen wat dit precies inhoudt. Dat willen we laten zien’, zegt Edo Gies van Wageningen Environmental Research. Hij benadrukt dat de studie geen toekomstvoorspelling is.

De geschetste toekomstbeelden zijn ingedeeld op basis van de combinatie bodem, landschap en type landbouw. Zo is er aandacht voor achtereenvolgens veenweidegebieden, zeekleigebieden, rivierengebieden, zandgronden extensief en zandgronden intensief.

Per sector
Per gebied wordt een visie gegeven met een invulling per land- en tuinbouwsector. Dit is geen visie die is doorgerekend op de haalbaarheid van hun verdienmodellen. Gies denkt dat daar meer onderzoek voor nodig is.

Wat staat er dan in deze visie? Er wordt een beeld geschetst van veerkrachtige landbouw met gemengde teelten, kruidenrijke graslandschappen en robuuste gewassen.

Meer diversiteit
Techniek speelt daarbij een grote rol. ‘Bij natuurinclusieve landbouw gaat het om meer diversiteit in het landbouwsysteem te creëren. Hightech is daarbij nodig. Denk aan precisielandbouw of autonoom opererende schoffel- of oogstmachines’, legt Gies uit.

‘Juist die combinatie van natuur en techniek geeft mogelijkheden. We kunnen de techniek inzetten om natuur te verbeteren.’

Geen ot-en-sienlandbouw
‘Natuurinclusieve landbouw hoeft geen ot-en-sienlandbouw te zijn. Je kunt met moderne techniek de omslag maken naar natuurinclusieve landbouw. Juist die combinatie van techniek en natuur maakt die omslag mogelijk. Het is dus zeker geen geitenwollensokkenverhaal.’

De technische hulpmiddelen zijn divers, bijvoorbeeld drones om nesten van weidevogels waar te nemen, maar ook kleinere autonome machines die werken in combinatie met strokenteelt. Kleine machines zorgen voor minder bodemverdichting en als ze autonoom opereren, kunnen ze langer dan een werkdag doorgaan.

De studie is te vinden op www.wur.nl.

Wat wordt verstaan onder natuurinclusieve landbouw?
Natuurinclusieve landbouw zoekt naar een verweving van voedselproductie en natuurlijke ecosystemen. Dat moet op zo’n manier plaatsvinden dat landbouw en natuur er sterker uit komen. Natuurinclusieve landbouw produceert voedsel binnen de grenzen van natuur, milieu en leefomgeving met een positief effect op de biodiversiteit. Natuurinclusieve landbouw werkt op drie dimensies: het sluiten van kringlopen naar nul emissie leidt tot minimale negatieve effecten op omgeving (landbouw spaart natuur); functionele agrarische biodiversiteit (natuur ten dienste van landbouw); zorg voor het landschap en specifieke soorten (landbouw ten dienste van natuur).

Bron: Nieuwe Oogst