De grote ambities van project ‘Groene Cirkel Kaas en Bodemdaling’

ALBLASSERWAARD • De bodemdaling tegengaan en nieuwe manieren vinden om geld te verdienen in de Alblasserwaard. Dat is in het kort het plan van Zuivelfabriek De Graafstroom, Zuivelcoöperatie DeltaMilk, het Waterschap Rivierenland, Wageningen Research, Rabobank en de provincie Zuid-Holland dat zij vrijdag 1 februari presenteerden.

De deelnemers spannen zich samen in voor een goed inkomen voor de melkveehouderij en duurzame waterhuishouding in de Alblasserwaard. Dit spraken zij af in de Spil in Bleskensgraaf met de ondertekening van een convenant dat loopt tot en met 2021. De partners gaan aan de slag met peilgestuurde onderwaterdrainage, versterking van de biodiversiteit en de ontwikkeling van nieuwe verdienmodellen, waaronder het vermarkten van CO2-credits. Op deze wijze werken de partijen aan een maatwerkaanpak voor de bodemdaling in Het Groene Hart. De opgedane kennis delen de partijen met de rest van het Groene Hart. 21 partijen – waaronder het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit – ondertekenden deze ambitie.

De boeren, de zuivelfabriek, het waterschap, de wetenschap, de financier en de overheid slaan in dit project voor het eerst de handen ineen. De partijen kunnen hierdoor gemakkelijker nieuwe verdienmodellen ontwikkelen. Boeren worden bijvoorbeeld met CO2-credits gecompenseerd voor de lagere inkomsten door een hogere grondwaterstand.

Lage grondwaterstanden
Zo heeft afgelopen droge zomer gezorgd voor extreem lage grondwaterstanden en daarmee voor veel veenverbranding. Peilgestuurde onderwaterdrainage kan hiervoor een van de oplossingen zijn. Ad van Rees, melkveehouder van Deltamilk: “We gaan de bodem voorzien van drains en een pompsysteem. In een droge periode kunnen wij het grondwater opzetten, zodat het veen minder afbreekt. In een natte periode kunnen wij het grondwater naar beneden afvlakken. Ook kunnen wij het grondwater per perceel beïnvloeden. Zo kunnen wij de bodemdaling en de CO2-uitstoot beperken en de weidegang van de koe en de toename van weidevogels stimuleren.”

In het najaar van 2018 zijn al de eerste proefvelden peilgestuurde onderwaterdrainage in het gebied aangelegd. De provincie en Europa hebben voor deze proeven 251.000 euro beschikbaar gesteld, waarvan ieder de helft voor zijn rekening neemt.

Kaas van kruidenrijk grasland
De ontwatering van de Veenweiden zorgt naast extra bodemdaling, voor een verminderde biodiversiteit en een hogere uitstoot van CO2. Door onder meer te investeren in kruidenrijk grasland wordt de biodiversiteit versterkt. De melk van dit kruidenrijk grasland wordt in zuivelfabriek De Graafstroom verwerkt tot hoogwaardige kaas.

Raymond Noordermeer, directeur De Graafstroom: “Met deze aanpak willen wij de grand cru-kaas van De Graafstroom maken. En hiermee een goede prijs voor zuivel krijgen en een duurzaam inkomen voor de boeren realiseren. Samen hebben wij een goed verhaal naar de consument: een duurzame kaas; lokaal geproduceerd in de achtertuin van de Randstad met een zo laag mogelijke CO2-footprint.”

Groene Cirkels
Met Groene Cirkels groeien partijen samen van droom naar daad. Groene Cirkels zijn netwerken waarin de vijf O’s (onderneming, omgeving, onderzoek, onderwijs en overheid) zijn vertegenwoordigd. Groene Cirkels is geïnspireerd op de droommethodiek, die door de provincie Zuid Holland is ontworpen. In een open en gelijkwaardige samenwerking slaan partijen de handen ineen om complexe maatschappelijke vraagstukken aan te pakken.

De natuur wordt nadrukkelijk gezien als partner; als basis voor een gezonde toekomst. Gedeputeerde Han Weber, portefeuillehouder Duurzame Landbouw: “We zijn op zoek naar innovatieve en duurzame oplossingen in de hele keten, van de teelt via verwerking tot en met distributie. Dat stopt dus niet bij de poorten van een bedrijf. Heel veel partijen werken mee, met enorm veel inzet en inspiratie. Deze pioniers wijzen de weg naar een duurzame toekomst met heerlijke én eerlijke Zuid-Hollandse producten.”

De Groene Cirkel werkwijze is door Heineken en Wageningen samen met de provincie ontwikkeld met als doel een klimaatneutraal bier in een klimaatneutrale keten in een gezonde leefomgeving te ontwikkelen. Later hebben ook Naturalis en het Hoogheemraadschap van Rijnland zich als partner bijgevoegd.

Bron: het Kontakt