“De boer wordt economisch steeds verder uitgeknepen”

Maarten Leseman, woordvoerder van de Land- en Tuinbouw Organisatie Nederland (LTO), bevestigt dat de afstand tussen boeren en consumenten groter is geworden. “We knokken voor een betere positie van de boer en tuinder.”

“Grote groepen mensen kopen hun boodschappen bij een supermarkt en laden hun karretje vol zonder te beseffen wie dat eten geproduceerd heeft. Meestal ‘mikken’ ze op de aanbiedingen en acties of het goedkoopste product dat in het schap ligt. Veel producten zijn ook ‘anoniem’: het is niet duidelijk van wie het varken was of waar de bloemkool vandaan komt,” vertelt Maarten Leseman.
Maar het kan ook anders, benadrukt hij. “Er is een duidelijke trend dat mensen in het weekend op de fiets of in de auto stappen om bij de boer hun kaas of vlees te kopen of op zoek gaan naar groente – het liefst biologisch – direct van het land.
Die groep, vooral de economisch bevoorrechten, kiest heel bewust en weet wél waar zijn eten vandaan komt. Dat geldt uiteraard maar voor een deel van het voedselpakket. Over het algemeen wordt de afstand tussen boer en consument groter.”

‘Multi-culti menu’
Volgens Leseman is deze trend het gevolg van de ‘inrichting’ van onze economie. “Het heeft te maken met de ontwikkeling van de supermarkt waar je alles kunt krijgen, de concurrentie tussen de verschillende supermarkten, de wens van de consument om op elk moment van de dag en elk moment van het jaar sinaasappels, kiwi’s en bloemkolen te kunnen kopen en de ‘Multi-culturalisering’ van ons menu.
Onderzoek wees onlangs uit dat ons voedsel uit zeventig landen komt. Dat vergt voedsel dat lang houdbaar blijft en in grote hoeveelheden beschikbaar is. Daarnaast mikken supermarkten op risicospreiding en zorgen ervoor dat ze ‘marges’ blijven maken.

Uitgeknepen
Die aanpak heeft grote gevolgen voor agrariërs. “Zij zijn ‘prijsnemers’ geworden, de marges worden verderop in de keten gemaakt. Dat heeft gevolgen voor het ‘zelfbeeld’ van boeren en tuinders. Ze voelen zich een vakman die wél kwaliteit levert, maar daar niet voldoende voor wordt betaald. En ondertussen ook nog kostprijsverhogende maatregelen van overheid en afnemer krijgt opgelegd die hij niet kan doorberekenen, want voor hem staan er honderd andere boeren in de rij.
Boeren zijn voor een deel elkaars concurrent geworden. Maar ze kunnen niet anders. Er is een model dat dit illustreert: er zijn vijftigduizend boeren en tuinders, vijf inkooporganisaties, zo’n twintig supermarktformules en 17,5 miljoen consumenten.
De waardering voor de boer als harde werker is goed – 7,6 op de imagoschaal – maar economisch wordt hij steeds meer uitgeknepen. Dat wringt. ”

Knokken
De LTO doet er alles aan om die situatie te veranderen. “We knokken voor een betere positie van boer en tuinder. We proberen kostprijsverhogende maatregelen tegen te houden en de marges in de keten eerlijker te verdelen. Daarnaast steunen we de ontwikkeling van eigen concepten waar de boer of tuinder eigenaar van is en waarmee hij dus de prijs zelf kan bepalen.”

Bron: Gezinsgids