Proef: stikstof door melkveehouderij kan flink omlaag door simpele ingrepen

Het kán een oplossing zijn voor het stikstofprobleem: koeien vaker in de wei laten lopen, minder eiwit aan hun voer toevoegen en mest verdunnen met water. Uit een proef van de Wageningen Universiteit blijkt dat dit de uitstoot van ammoniak, de belangrijkste bron van stikstof in de melkveehouderij, drastisch kan verminderen.

“Die maatregelen zijn niet alleen goed voor de natuur, maar ook voor de portemonnee van de boer”, zegt onderzoeker Gerard Migchels van de Wageningen Universiteit. Ammoniakuitstoot ontstaat onder meer als mest en urine zich mengen. Dat gebeurt vooral in de stal, dus koeien meer buiten laten lopen vermindert deze uitstoot. En hoe meer eiwit in veevoer zit, hoe meer stikstof in de urine van de koeien terechtkomt.

Eiwit wordt aan het voer toegevoegd zodat de koeien goed kunnen groeien en melk kunnen produceren. “Wat er aan stikstof niet inkomt aan de voorkant, kan er aan de achterkant niet uitgaan”, zegt Migchels. Dat levert ook geld op, want boeren hoeven minder duur krachtvoer te kopen.

Praktische oplossingen
Het toevoegen van water aan de mest die over het land wordt uitgereden, beperkt de ammoniakuitstoot ook. Migchels: “Dit zijn drie praktische oplossingen waarmee boeren tot een ammoniakreductie van 25 procent kunnen komen. En met nog wat kleine aanpassingen erbij kan dit zelfs oplopen tot 40 procent. Dan ga je echt natuurwinst krijgen, meer dan met het opkopen van boerderijen.”

Wouter Beukeboom is één van de tien boeren die meedeed aan de proef van de Wageningen Universiteit in de omgeving van het Utrechtse Zegveld. Hij heeft een melkveehouderij met zo’n 170 koeien. “Ik vind het een interessant onderwerp. We waren al bezig met het beperken van de ammoniakuitstoot, want we zijn het een beetje verplicht naar het milieu toe.”

Financiële voordelen
Uiteindelijk wist hij de uitstoot met 24 procent te beperken, net iets minder dan de doelstelling van 25 procent. “Van niets naar zoiets is een knappe prestatie. Naast de milieuwinst vind ik als ondernemer de financiële voordelen een van de belangrijkste redenen om mee te doen. Er moet wel een bepaald verdienmodel bij zitten, anders heeft het geen toekomst.”

Vorige week trokken duizenden boeren opnieuw naar het Malieveld om te protesteren tegen het stikstofbeleid van de regering. Ze vinden het onterecht dat zij alle oplossingen voor het stikstofprobleem moeten aandragen. Beukeboom begrijpt zijn collega’s wel. “Boeren hebben veel investeringen gedaan en krijgen nu amper de tijd om hun investering terug te verdienen, want de volgende investering komt er alweer aan. Laat iemand anders nou maar een keer de kar trekken.”

‘Uitstel van executie’
Greenpeace is minder enthousiast over het experiment van de Wageningen Universiteit. “Alle beetjes helpen natuurlijk en dertig procent van de stikstofuitstoot komt uit de melkveehouderij”, zegt Herman van Bekkem, campagneleider duurzame landbouw bij de milieuorganisatie. “Het is logisch dat ze daar beginnen om het probleem op te lossen. Maar ik zou willen dat de stikstofcrisis wordt gebruikt als moment om ons landbouwsysteem fundamenteel anders in te richten.”

Dit experiment is ‘uitstel van executie’, zegt Van Bekkem. “Je ziet namelijk dat de economie tegen de grenzen van de natuur aanloopt. Op deze manier wordt het probleem zelf niet aangepakt, maar de uitwassen ervan.”

Minder produceren, hogere kwaliteit
Hij pleit voor een systeem waarin meer boeren minder dieren houden. “Van de melk gaat nu twee derde de grens over. Het businessmodel is exporteren. Dat zouden we beter moeten organiseren: minder produceren, maar wel van hogere kwaliteit en voor een betere prijs.”

Bron: RTL Nieuws