Natuur- en Vogelwacht: ‘Geen club die hakken in het zand zet’

REGIO • Natuur- en Vogelwacht ‘de Alblasserwaard (NVWA) vierde onlangs het vijftigjarig bestaan. Van amateurs die vaak niet serieus werden genomen, groeiden ze uit tot een vereniging die wordt geraadpleegd door professionals.

In de vergaderkamer van het streeknatuurcentrum tussen Papendrecht en Wijngaarden zitten twee leden en twee bestuursleden achter een bekertje koffie: Ad Kooij uit Alblasserdam, lid sinds 1968, Jan Schoonderwoerd uit Alblasserdam, lid sinds 1969, bestuurslid Jacques Verhagen uit Nieuw-Lekkerland, lid sinds 1973 en bestuurslid Nel Welschen uit Dordrecht, lid sinds 1987. Ter gelegenheid van het jubileum blikt het viertal terug en vooruit.

Staatsbosbeheer
Om te beginnen: eigenlijk bestaat de NVWA al langer dan een halve eeuw. Jacques kan dat uitleggen. “We begonnen ooit als Natuur- en Vogelwacht Alblasserwaard en Vijfheerenlanden”, vertelt hij. “De afstanden bleken te groot; veel mensen hadden in die tijd geen auto. Daarom zijn we in 1969 gesplitst.” Ad herinnert zich dat leden die bij Staatsbosbeheer werkten ervoor zorgden dat er meer structuur kwam in het werk van de vrijwilligers.

“Mensen van Staatsbosbeheer zeiden: je moet jaren achtereen op dezelfde manier tellen; meten is weten”, aldus Ad. “Ik was coördinator van de vogelwerkgroep, doe nog steeds vogeltellingen en ring vogels.” Jacques weet nog namen van mannen die staatsbos beheerden: “Jaap Bais uit Oud-Alblas en Bauke Riemersma uit Nieuw-Lekkerland. Zij werden bestuurslid bij de NVWA. Jaap was animator voor de knotgroep.” Jacques noemt nóg een naam uit de beginjaren: “Kees Ouwerkerk uit Alblasserdam. Hij is de enige nog in leven zijnde oprichter. ”

Konijnen bekijken
Nel en Jan trekken al sinds hun kindertijd de polder en het bos in. Nel: “Ik kreeg die liefde van huis uit mee. Mijn vader nam ons ’s avonds mee naar een open plek in het bos. Bij het licht van een lantaarn konden we konijnen zien. Dat was leuk.” Jan: “Ik was als kind al geïnteresseerd in vogels. Als je eenmaal met tellen bent begonnen, kun je moeilijk stoppen. Je wilt weten: welke aantallen nemen toe en welke af?”

Jager
Ad werd door zijn vader en opa meegenomen de natuur in. “Vanaf de vijfde klas lagere school ben ik fanatiek geworden. Een vriendje en ik mochten in Holten met een jager mee het bos in. Dat was spannend.” Bij Jacques begon het pas later. “Ik groeide op in de binnenstad van Rotterdam. Ik leerde een vrouw kennen die geïnteresseerd was in natuur”, zegt hij met een grijns.

Universiteiten
Bij de NVWA vond het viertal mensen met dezelfde interesse, die zich ook sterk maken voor natuurbehoud. Voor onderzoek werken ze samen met universiteiten. Jacques: “Vroeger wilden professionals niks van amateurs weten, nu wel. Overheden en adviesbureaus maken graag gebruik van onze kennis. Ook universiteiten doen dat, middels organisaties als SOVON (vogelonderzoek, red), RAVON (onderzoek naar o.a. reptielen, red.) en FLORON (wilde-plantenonderzoek, red.). Hetzelfde geldt voor sites als waarneming.nl.”

Saamhorigheid
De NVWA telt momenteel zo’n 550 leden. Ad: “We zijn een goedlopende club met veel actieve leden en jeugd. In 2000 realiseerden we ons eigen gebouw.” De agenda op de website is goed gevuld, ook met kinderactiviteiten, zoals uilenballen uitpluizen. Ad: “Je doet het met elkaar, dat is het leuke. De saamhorigheid.”

Natuur onder druk
Er liggen uitdagingen voor de toekomst. Jacques somt op: “De stikstofproblematiek, CO2, bodemdaling, de intensivering van de agrarische sector; daar moet je aandacht aan besteden. We zijn geen club die hakken in het zand zet, maar zoeken mee naar oplossingen. Je moet het integraal bekijken. We moeten zoeken naar alternatieve gewassen die ertegen kunnen als je land gebruikt voor waterberging. We willen vanwege de vogelslachtoffers geen windturbines maar zijn, vanwege het klimaatvraagstuk, niet principieel tegen. Ze komen er toch. Wees de instanties voor, laat ons een plan maken. En vraag de vogelbescherming naar locaties die de vogeltrek het minst verstoren. Het is duidelijk dat de natuur onder druk staat. We zoeken naar oplossingen, met de agrarische sector en overheden.”

Ad: “Vroeger stond je tegenover elkaar. Nu word je er vanaf het begin bij betrokken.”

Bron: het Kontakt/Beeld: Anne Marie Hoekstra