Artikel BoerenBusiness: Weer nieuw advies voor drastische krimp veestapel

Landbouwminister Carola Schouten ontvangt binnenkort een nieuw advies waarin een drastische inkrimping van de veestapel wordt bepleit om woningbouw en natuur mogelijk te maken. Hierbij moeten alle piekbelasters op zandgronden verdwijnen en de veehouderij in met name het Groene Hart en de Gelderse Vallei fors worden afgebouwd. 

Dit meldt De Telegraaf en blijkt uit stukken die op de diverse appgroepen van Farmers Defence Force (FDF) zijn verschenen. FDF heeft inmiddels onder het mom ‘aanpakkendiezooi’ een landelijke actiedag aangekondigd op woensdag 7 juli, nadat de inhoud van het advies uitlekte. De samenstellers van dit advies vormen een gelegenheidsdenktank, bestaande uit onder meer stikstofexport en ecoloog Jan-Willem Erisman (Universiteit van Leiden, Centrum voor Milieuwetenschappen), landbouweconoom en Rli-lid Krijn Poppe, oud-landbouwminister Cees Veerman (CDA), oud-boerenvoorman Hans Huijbers (ZLTO) en landschapsarchitect Berno Strootman. Zij presenteren de Haagse politiek het plan ‘Naar een ontspannen Nederland’.

Zij bouwt voort op een eerder advies van een groep onder aanvoering van oud-landbouwminister Cees Veerman in maart van dit jaar. Demissionair minister Schouten had om dit advies gevraagd. Dit kan worden meegenomen in de formatie van een nieuw kabinet. Niet uit te sluiten valt dat het huidige demissionaire kabinet ook extra maatregelen wil nemen, omdat stikstof naast corona als politieke topprioriteit wordt gezien.

Landschapsboeren
Kort geschetst, wil het plan een woon-landschapspark met een lage agrarische ammoniak-uitstoot in het veenweidegebied creëren tussen de grote Zuid-Hollandse steden en Utrecht en het gebied tussen Amersfoort, Nijkerk en Arnhem boven Rijn en Waal (de Gelderse Vallei). In Zuid-Holland wordt de waterstand verhoogd om de bodem niet verder te laten verzakken in de Gelderse Vallei worden boeren voor dagelijkse voedselproductie uitgekocht en kan uitsluitend nog kleinschalig voor niche-markten worden geboerd. Het boerenbedrijf in beide gebieden dient voornamelijk ecologische en landschapsdoelen. Boeren moeten daarvoor als maatschappelijke dienst beloond worden om rendabel te kunnen opereren.

Daarbij komen reeks andere maatregelen die agrarisch Nederland treffen, zoals het uitkopen van alle piekbelasters op zandgronden en het opkopen, extra afromen of korten op zowel de dierrechten als de fosfaatrechten. Daarbij moeten er onder meer ook allerlei eisen worden gesteld aan de verhandelbare rechten. Geopperd wordt op sturen aan biodiversiteit, lucht, landschap en water via onder meer begrenzing van de ammoniak en CO2-uitstoot. Intensieve veebedrijven krijgt het hierbij bijvoorbeeld lastiger om rechten aan te kopen dan extensieve bedrijven. Dit moet leiden tot een reductie van de stikstofemissie van 50% (Groene Hart) tot 66% (zowel Gelderse Vallei als de piekbelasters zandgronden).

Rendabele bedrijsvoering
In De Telegraaf komen vanmorgen Erisman en Veerman aan het woord. Zij lichten toe dat het plan integraal is en zowel naar stikstof, CO₂ (verdroging van veenweide stoot een aanmerkelijke hoeveelheid klimaatgassen uit) als waterkwaliteit aanpakt. Ze benadrukken dat er wel geboerd kan blijven worden in het as die door het midden van ons land loopt. Daar willen ze een ecologisch woon-natuurpark vestigen met daartussen natuurinclusief werkende gemeenschapsboeren. Die het moeten het hebben van directe vormen van verkoop om een rendabele vorm van bedrijfsvoering te kunnen realiseren.

De implicaties van het plan – dat zich opstelt naast of tegenover het stikstofplan van LTO en de werkgevers van VNO-NVW en Bouwend Nederland (ter waarde van €15 miljard) – lijken te zijn dat in het Zuiden en Noorden van het land intensiever geboerd kan worden. Het gevolg daarvan is dat de grondprijzen voor boeren daar verder stijgen met navenant gevolgen voor hun internationaal gezien ook nu al hoge productiekosten. Dat compliceert niet alleen hun positie op de mondiale markt, maar ook die op de interne EU-markt. Het plan heeft daarom vermoedelijk ook gevolgen voor boeren buiten de strook die door het midden van het land wordt gecreëerd.

Onder boeren stijgt de spanning vermoedelijk, maar de rest van Nederland kan met dit plan inderdaad weer bouwen, rijden en mogelijk zelfs vliegen. De politiek ontspant en kan gemakkelijker tot de vorming van een nieuw kabinet komen.

Nieuw soort Central Park als eigentijds Open Lucht Museum
Burgers kunnen net buiten de grote steden gaan wonen in een nieuw Nederlands experiment in de openbare ruimte die we in ons land al eeuwen steeds opnieuw inrichten: de de tuin-natuur-stad als een soort bebouwd Central Park met echte natuur en ‘echte boeren’ uit het begin van de vorige eeuw tussen Rotterdam-Den Haag met Utrecht in het midden en Arnhem in het Oosten.

Toeristisch sluit het prachtig aan bij het Open Lucht Museum dat in Arnhem is gevestigd. Gegeven de geldende romantiek van het natuurlijke leven, is niet ondenkbaar dat de waarde van de huizen in het gebied snel gaat opkruipen naar de waarde van woningen in de stad.