Artikel Boerderij | Details uitkoopregelingen bekend, met 2.500 mol stikstofbelasting per jaar is boer piekbelaster

Details uitkoopregelingen zijn bekend. Met 2.500 mol stikstofbelasting per jaar binnen 25 kilometer van gevoelige natuur is boer piekbelaster.

Stikstofminister Christianne van der Wal lanceert vandaag de twee langverwachte uitkoopregelingen: één voor de ongeveer 3.000 grote stikstofuitstoters in de buurt van gevoelige natuurgebieden (piekbelasters) en een algemene beëindigingsregeling voor boeren. Dit zijn de details.

Bedrijven met een stikstofdepositie van in totaal 2.500 mol op stikstofgevoelige natuur, waar momenteel de kritische depositiewaarde (KDW) overschreden wordt, krijgen het stempel ‘piekbelaster’. Dat schrijft minister Christianne van der Wal maandagochtend aan de Tweede Kamer. Deze ondernemers komen in aanmerking voor de plus-opkoopregeling, waarbij 120% van de bedrijfswaarde geboden wordt. Deze regeling gaat 3 juli open. Bedrijven die boven die drempelwaarde uitkomen, maar niet willen stoppen, moeten gebruik kunnen maken van verschillende regelingen voor innovatie, extensivering, omschakeling of verplaatsing. Deze regelingen komen later beschikbaar. Boeren hebben tot april 2024 de tijd om een keuze te maken, daarna sluiten de regelingen.

Details uitkoopregelingen en piekbelaster via Aanpakpiekbelasting.nl
Op de website aanpakpiekbelasting.nl kunnen boeren checken of ze piekbelaster zijn of niet. Via de zogenaamde ‘Aerius-check’ kunnen boeren met hun bedrijfsgegevens in de hand zien of ze boven de drempelwaarde uitkomen. Het gaat om informatie over locatie, staltype (RAV-code) en het gemiddeld aantal dieren in 2021. De minister benadrukt dat de ingevoerde informatie niet wordt opgeslagen en niet in een later stadium wordt gebruikt om met dwingendere maatregelen te komen.

3.000 piekbelasters
3.000 boeren staan de komende maanden voor de keuze wat ze met hun bedrijf willen doen en krijgen het advies, al dan niet samen met een bedrijfsadviseur, hun situatie goed onder de loep te nemen. De meeste bedrijven die het stempel ‘piekbelaster’ krijgen, zitten naar verwachting in Gelderland en rondom de Veluwe. Schatting van het ministerie is dat 60% van de piekbelasters in de provincie Gelderland zit.

In de kustprovincies zijn minder bedrijven met een hoge stikstofdepositie op gevoelige natuur. Die bedrijven kunnen de komende tijd informatie inwinnen bij verschillende ‘belteams’ via uitvoeringsorganisatie RVO. Het is immers per regio, bedrijfstype en omvang van een bedrijf verschillend wat de mogelijkheden zijn. Het is ook mogelijk dat boeren die de afgelopen jaren al hebben gewerkt aan verduurzaming, natuur- inclusief werken of zijn omgeschakeld naar biologisch of PAS-melder zijn, nu tot de aanpak piekbelasting gaan horen.

Mogelijkheden voor blijvers
Piekbelasters krijgen een keuze, ze kunnen meedoen aan de opkoopregeling, maar deze is vrijwillig. Boeren die door willen, kunnen hun bedrijf verduurzamen door innovatie, extensiveren, omschakelen of verplaatsen. Ook daarvoor komen regelingen. Boeren die willen investeren in een bewezen techniek om de ammoniakemissie te reduceren, kunnen subsidie krijgen voor 80% van die investering. De Subsidiemodule brongerichte verduurzaming stal- en managementmaatregelen (Sbv), die dat regelt, gaat naar verwachting eind dit jaar open.

Voor extensivering kunnen boeren een beroep doen op een bestaande subsidieregeling voor melkveehouders in veenweidegebieden en rondom Natura 2000-gebieden. Boeren moeten minder dieren per hectare houden en meer weidegang toepassen. De vergoeding gaat per hectare. Het bedrag wordt bepaald aan de hand van extra kosten en gederfde inkomsten. Voor omschakeling worden bestaande investeringsfondsen verlengd.

Boeren die willen verplaatsen moeten nog even geduld hebben. Het ministerie werkt nog aan een regeling die dit mogelijk maakt. Hierover is de nodige discussie met Brussel gevoerd over de precieze voorwaarden van zo’n verplaatserssubsidie.

Persoonlijk contactpersoon
Bedrijven die boven de drempelwaarde uit komen, kunnen de komende tijd contact zoeken met een zogenaamde ‘zaakbegeleider’, een persoonlijk aanspreekpunt die boeren gedurende het hele proces begeleidt. Deze contactpersonen zijn nu al beschikbaar voor boeren in regio’s met veel piekbelasters in de provincies Zeeland, Zuid-Holland, Noord-Holland, Flevoland en Utrecht (met uitzondering van Gelderse Vallei). Gelderse boeren en hun collega’s rondom de Gelderse Vallei kunnen vanaf 1 juli een afspraak maken bij de zaakbegeleiders.

PAS-melders
De aanpak piekbelasters is, zoals Remkes vorig jaar oktober adviseerde, bedoeld om de natuur te herstellen én de PAS-melders te legaliseren. Hoeveel boeren die nu onterecht in een soort ‘illegale’ situatie zitten een vergunning kunnen krijgen, omdat stikstofruimte vrijkomt, is nog onbekend. Het is onder andere afhankelijk van het aantal stoppers en de locatie van de stoppende bedrijven.

RIVM: vooral veehouders piekbelaster
Het zijn vooral boeren met melkvee en vleeskalveren die veel stikstof uitstoten. Daarna komen varkens- en pluimveehouders, aldus berekeningen van Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM).

De grens van 2.500 mol komt neer op bijna 36 kilo. Dat de grens daar ligt, komt doordat het kabinet 3.000 piekbelasters een aanbod wil doen. “De depositie van het 3001ste bedrijf bepaalt de maat”, aldus het RIVM.

Het zijn niet alleen boeren die boven de limiet uitkomen. Ook 28 fabrieken stoten meer stikstof uit. Dit zijn bijvoorbeeld Tata Steel in Velsen, Rockwool in Roermond en cacaofabriek Olam in Koog aan de Zaan. Zij vallen niet onder de landbouwregeling.

LTO: duidelijkheid waar boeren al jaren op wachten
LTO vindt dat stikstofminister Christianne van der Wal “een goede stap” zet met haar piekbelastingsaanpak. De standsorganisatie vindt het positief dat de minister in haar Kamerbrief benadrukt dat alle keuzes die boeren nu kunnen maken op vrijwillige basis zijn. Verder waardeert LTO het dat de piekbelasters geen toekomstig nadeel zullen ondervinden voor bijvoorbeeld het regelen van bedrijfsfinanciering.

Agractie: jammer dat niet alle regelingen tegelijk opengaan
Agractie vindt het jammer dat niet alle regelingen voor boeren tegelijk zijn opengesteld. “Johan Remkes adviseerde dat boeren een royale keuze moeten krijgen tussen de opties omschakelen, innoveren, verplaatsen of stoppen”, aldus de organisatie. “Het kabinet kiest nu echter op dit moment alleen voor de optie stoppen, waardoor boeren die door willen geen keuze hebben.” Daarnaast vindt Agractie dat “vrijwilligheid gewaarborgd moet zijn en blijven”.

Natuurorganisaties blij dat uitkoop piekbelasters nu echt begint
Natuurorganisaties zijn blij met het openstellen van de regelingen voor boeren die relatief veel stikstofneerslag op natuurgebieden veroorzaken. “Een eerste lichtpuntje in dit zware dossier” noemen Natuur & Milieu en Natuurmonumenten de regelingen die de overheid maandag bekendmaakte.

De natuurorganisaties zijn “tevreden dat de piekbelastingsaanpak nu echt start”. Dat is hoognodig, zeggen ze, want de natuur “gaat gebukt onder de aanhoudende stikstofneerslag en kan niet langer wachten”.

Bron: Boerderij