ALBLASSERWAARD • 750 jaar droge voeten: daar kun je best een feest voor vieren. Alblasserwaard…
Artikel AD: Kinderdijk weet hoe het is als Unesco over je schouder meekijkt: ‘Houdt ons ook scherp’
Busladingen vol toeristen en klagende omwonenden. Bij de molens van Kinderdijk weten ze welk effect het kan hebben om tot werelderfgoed te worden verklaard. Toch zijn ze er nog altijd beretrots op. ,,Je staat gewoon op de kaart.’’
Van de receptioniste die de telefoon opneemt met ‘werelderfgoed Kinderdijk’ tot de nieuwe directeur die zich nog goed aan het inlezen is: iedereen bij de molens van Kinderdijk is zich ervan bewust hoe bijzonder het is dat de molens een felbegeerd plekje op de Unesco-lijst hebben.
In 1997 verklaarde deze VN-organisatie de molens tot werelderfgoed. Hoewel toeristen de molens in dat idyllische polderlandschap altijd al wel wisten te vinden, rijden de touringcars vol bezoekers sindsdien helemaal af en aan. Het wordt er zelfs zó druk, dat bewoners het op een gegeven moment spuug- en spuugzat zijn.
Nieuwe Hollandse Waterlinie
Is dit het lot dat de forten, vestingen en kastelen die tot de Nieuwe Hollandse Waterlinie behoren beschoren is, nu die sinds deze week de status werelderfgoed hebben? Wordt Woudrichem het nieuwe Kinderdijk en lopen toeristen Slot Loevestein plat? Waarschijnlijk niet, denken experts. De kilometerslange waterlinie is lastig te vergelijken met die paar molens, op dat openbaar toegankelijke weggetje.
Toch denkt directeur Peter-Jan van Steenbergen van Stichting Werelderfgoed Kinderdijk dat er wel geleerd kan worden van hoe het in werelderfgoed Kinderdijk gaat en is gegaan. ,,Het was hier gewoon te druk, zo eerlijk moeten we zijn. Dat was voor niemand leuk’’, zegt hij. ,,Maar bezoekers moet je natuurlijk wel verwelkomen, zeker de kwaliteitstoeristen die voor extra inkomsten zorgen. Die zorgen ervoor dat je geld hebt om de monumenten te onderhouden.’’
Levert veel meer op
Zijn tip voor onder meer vesting Gorinchem, Slot Loevestein en Fort Altena? Koester de Unesco-status. ,,Natuurlijk hebben wij onze uitdagingen gehad, zeker met de vele toeristen. Maar het feit dat wij werelderfgoed zijn, levert nog steeds veel meer op dan dat het kost.’’
Allereerst bescherming. ,,Nederland beschermt zijn monumenten, maar Unesco geeft een wereldwijd beschermde status. Daarmee ben je ervan verzekerd dat het in de toekomst kan blijven bestaan.’’ Die bescherming geldt echter ook voor plannen die je zelf maakt. ,,Zomaar een gebouw neerzetten, dat gaat niet. De weg naar ons nieuwe bezoekerscentrum is ook lang geweest, begreep ik, het was voor mijn tijd. Maar het is alleen maar goed dat Unesco meekijkt. Het beperkt ons, maar houdt ons daardoor scherp. Uiteindelijk is het behouden van het werelderfgoed het belangrijkste.’’
Volgende tip: zorg voor een goed plan om het werelderfgoed te behouden. ,,Voor Kinderdijk betekent dat ook een plan om het toerisme goed te ‘managen’. We zijn zoekende naar de juiste balans tussen toerisme en erfgoed. Tegenover bezoekers benadrukken we: koop een kaartje, boek een rondrit. Dat geeft ons de inkomsten die we nodig hebben om dit moois te behouden.’’
Geen geldpot
Forten die zich rijk rekenen, kan hij vast teleurstellen: er staat geen Unesco-geldpot op ze te wachten. ,,Dat is een misverstand. Unesco stelt geen geld beschikbaar. Maar het is natuurlijk wel zo dat je door die status van werelderfgoed veel meer ingangen hebt bij diverse overheden. En bij het aanvragen van subsidies is het ook handig om te vermelden dat je door Unesco wordt gezien als iets van internationaal belang.’’
En niet onbelangrijk: het levert veel aandacht op. ,,Je staat gewoon op de kaart. Het zorgt voor nét iets extra’s, waardoor mensen je willen bezoeken. Je telt nét iets meer mee. Wij zijn er nog altijd beretrots op en dragen dat ook in alles uit. We omarmen het feit dat we werelderfgoed zijn steeds meer.’’
Bron: AD Rivierenland