Artikel Kontakt | Oppervlaktewater Alblasserwaard veel erger vervuild met pfas dan gedacht

REGIO • Het oppervlaktewater in de Alblasserwaard is veel erger vervuild met pfas dan werd aangenomen. Dat bericht BNNVARA vandaag op basis van meetgegevens van Waterschap Rivierenland.

De redactie van het programma Zembla legde openbare meetgegevens van het waterschap voor aan PFAS-expert en milieuchemicus Chiel Jonker van de Universiteit Utrecht. Hij vertelde Zembla: “Het gaat om concentraties PFOA en GenX die ik nog nooit eerder heb gezien in oppervlaktewater.”

Reactie deskundigen
Roelof Bosma, onderzoeksjournalist bij Zembla, vertelde donderdagochtend 29 juni in het Radio 1 Journaal dat het waterschap de gegevens zelf niet interpreteerde. “Er worden geen mensen op gezet om te bepalen wat het betekent voor landbouw, vissen en zwemmen”, aldus Bosma tegenover de journalist van het Journaal. “Wij hebben de gegevens aan deskundigen voorgelegd, die schrokken daar enorm van. Ik weet dat er op dit moment een gesprek is tussen RIVM en Waterschap: hoe moeten we dit interpreteren?”

Ernstige overschrijding
Uit het onderzoek van Zembla en Jonker blijkt dat het water in sloten en plassen in een straal van 15 kilometer rondom de Chemoursfabriek – het voormalige Dupont – in Dordrecht ernstig verontreinigd is met pfas. Op sommige plekken is de overschrijding 13.000 keer hoger dan volgens het RIVM veilig is. In Sliedrecht en Papendrecht is de situatie het ernstigst, constateert Jonker.

Norm strenger
Eerder deed het RIVM onderzoek naar de concentraties pfas in het oppervlaktewater in de regio. Dat was in 2020. De boodschap was toen: eet niet uit je moestuin binnen een straal van 1 kilometer rond de fabriek. Sindsdien is de norm strenger geworden omdat er meer bekend is over de gevaren van pfas voor de volksgezondheid. De chemische stof kan onder andere het immuunsysteem aantasten en tot kanker leiden.

Koeien
Milieuchemicus Chiel Jonker waarschuwt voor het eten uit moestuinen en het eten van vis uit de omgeving van de fabriek. Ook over de agrarische sector maakt hij zich zorgen. “Koeien eten het gras en op die manier is het ook het begin van opname in de voedselketen. En het slootwater dat op het land wordt gebracht kan ook via het land uitlogen naar het grondwater en dat grondwater wordt eventueel gebruikt voor drinkwater.”

Erger dan 3M
Chemours heeft nog steeds een vergunning voor het lozen van GenX, een pfas-variant. Volgens Jonker is de verontreiniging in de omgeving van het Dordste Chemours veel ernstiger dan rondom het chemiebedrijf 3M in België. Onlangs stelde minister Harbers 3M aansprakelijk voor de vervuiling in Zeeland.

Bron: het Kontakt