29 november 2024 Cider bestond al in de tijden van de Grieken en Romeinen, maar…
Artikel AD: Publiek vindt Monumentendag in coronatijd stiekem ook wel fijn: ‘Lekker rustig, vind je niet?’
Het was een tikkie anders, Open Monumentendag in coronatijd. Niet meer alleen binnenkijken bij die ene boerderij of kerk, maar soms juist bewust buiten blijven. Dat was ook te zien aan het kleinere aantal bezoekers afgelopen weekend. En eigenlijk vonden de meesten dat helemaal niet zo erg. ,,Wel zo lekker rustig, vind je niet?”
,,Voel je het? Dat het hier lijkt alsof we duizenden jaren terug in de tijd gaan?” Gerti de Koeijer staat zaterdagochtend middenin haar ‘historische’ tuin in Lexmond. Gehuld in een paarse jurk (‘ziet er gelijk middeleeuws uit, vind je niet?’) plukt ze wat kruiden van een plant af. Deze Open Monumentendag heeft ze bewust voor een buitenprogramma gekozen. ,,En eerlijk gezegd is dat helemaal niet verkeerd. Natuurlijk vind ik het leuk om over mijn eeuwenoude boerderij te vertellen, maar op deze manier bekijk je de geschiedenis weer eens van een andere kant.”
Deze monumentendagen waren overduidelijk anders dan vorige jaren. Sommige monumenten hielden hun deuren zelfs gesloten omdat afstand houden te lastig bleek. Historische panden die wél open waren, hadden overal ‘1,5 meter’-stickers op de grond geplakt gekregen. Maar als je door die looproutes heen keek, kon je nog steeds zien waar deze dagen voor zijn bedoeld: de verhalen laten zien van alle monumenten die ons land rijk is.
Kilometers verderop staat de Leerdamse Trudy Janiak voor korenmolen Nooit Volmaakt. ,,Prachtig, hè?”, zegt ze. ,,Op dagen zoals deze weet je weer hoe bijzonder het is dat al die monumenten behouden blijven. In het buitenland ga ik eigenlijk altijd naar ieder museum of historisch pand; nu kon ik gewoon op mijn fietsje langs alles toeren. En dat ik door corona niet overal in kan, neem ik voor lief. Wel zo lekker rustig, vind je niet?”
Ze doelt bijvoorbeeld op de korenmolen. Normaal gesproken zouden molenaars laten zien hoe ze – hoog in de molen – meel maken. ,,Maar we hebben afgesproken het niet te doen dit jaar. De ruimte is simpelweg te klein”, vertelt molenaar Theo de Rooij. ,,Toch wel jammer: zie je hoe hard de wieken draaien? Het is nagenoeg perfect molenweer vandaag. Maar je moet voorzichtig blijven. Dus vertellen we iedereen beneden in de molen – lekker op afstand – over de rijke historie van Gorinchem. En omdat het rustiger is dan andere monumentendagen, kunnen we wel uitgebreider uitleg geven. Ieder nadeel heeft zo zijn voordeel.”
Coronaproof
Zeker niet bij alle panden in de regio mocht je dit jaar dus binnen kijken. Niet alleen om de monumentendagen coronaproof te laten verlopen, maar ook omdat er digitaal zoveel te beleven is, vertelt Jan Boele. Als voorzitter van het Historisch Collectief Molenlanden weet hij dat er in de gemeente Molenlanden nogal wat monumenten zijn: 132, om precies te zijn. ,,Veel van die panden zijn nu gewoon bewoond. Niet echt slim om die met corona allemaal open te stellen, vonden we.”
Dus bedacht het collectief wat anders: niet binnenkijken, maar vanaf buiten de geschiedenis van een pand in duiken. Met een app op je telefoon, welteverstaan. ,,Als je de izi.TRAVEL-app downloadt, kun je de route zien die wij langs monumenten in de regio hebben uitgestippeld. ‘Waard om te bekijken’, heet die route. En als je die app aanzet terwijl je bijvoorbeeld door de streek fietst, kun je je mobiel ineens horen piepen. Een teken van de app dat je langs een monument rijdt. En hoe mooi is het dan om even stil te staan en via die app uitleg te krijgen en foto’s of filmpjes te bekijken over dat gebouw?” Hij wijst naar zijn telefoon. ,,Zo zie je maar: ook panden uit het verleden gaan mee met de tijd.”
Bron: AD Rivierenland/Beeld: Cor de Kock