29 november 2024 Cider bestond al in de tijden van de Grieken en Romeinen, maar…
Artikel AD: Fruittelers zetten alles op alles om de appeloogst te redden
Het is extreem droog, extreem warm en daarom voor fruittelers extreem moeilijk om de appeloogst dit jaar te laten slagen. ,,Gelukkig is er nog water genoeg en mogen we de fruitbomen beregenen.”
Tegenstrijdige berichten uit de fruitbranche. Terwijl telers in Zeeland en Limburg verwachten dat minimaal 20 procent van de appeloogst verloren gaat vanwege rottend fruit, laat de website van AGF een appelteler trots aan het woord: ‘De oogst van 2020 ziet er prima uit: zowel de kwaliteit als de volumes zijn goed’, kopt het artikel. De branchevereniging heeft echter een interview gehad met een boer uit Frankrijk. Hier in Nederland zijn wél grote problemen, maar in deze regio volgens de telers lang niet zo groot.
Brandwonden
Wat het probleem is: brandwonden op de appels. ,,Appels hebben heel veel moeite met de hoge temperaturen en de felle zon”, vertelt Jan van Buuren, teler en met zijn echtgenote eigenaar van een landwinkel in Schoonrewoerd. ,,De appels koken in de zon, als het ware. Zo’n appel kan namelijk wel zo’n 50 tot 60 graden worden. Dan kunnen ze gaan rotten. En als zo’n appel tegen een gezonde appel aanhangt, kan die ook aangetast worden. We moeten voorkomen dat de appels te warm worden.”
De oplossing? Mensen die het te warm krijgen, duiken het water in. Appels moeten bij extreme droogte en hitte worden beregend. De sproeiers staan bij Van Buuren al een week aan, 7 uur per dag. ,,Want wordt het boven de 30 graden, dan gaan we sproeien. Ja, dat kost een heleboel extra energie, want er is brandstof voor nodig. Maar gelukkig mogen we van waterschap Rivierenland nog sproeien, zij het op verantwoorde manier.”
Helemaal te voorspellen hoe de appeloogst dit jaar is kan niet, zegt de appelteler. ,,Dat is van zoveel factoren afhankelijk. Vermoedelijk zal de kleur anders zijn. Voor een mooie appelkleur is ook koelte nodig, periodes waarin het 10 graden of minder is. Nou, die hebben we weinig gehad. Maar het lijkt mee te vallen. Vanwege brandplekken heb ik slechts enkele procenten moeten weggooien. Ik hoop alleen dat het nu wel klaar is met die warmte, maar ik vrees dat we met deze extremen moeten leren leven. Ik ben zo’n 30 jaar fruitteler en vroeger kwam zonnebrand maar een heel enkele keer voor.”
Fruitteler Peter Oostveen uit Nieuwendijk beaamt dat. ,,Vroeger moest je verstand hebben van fruit, tegenwoordig komt er zo veel meer bij kijken. En dan heb ik het nog niet eens over de steeds strenger wordende regelgeving.”
Ook Oostveen, die ook peren, kersen en pruimen teelt, heeft toch wat appels moeten weggooien. ,,Maar die aantallen zijn verwaarloosbaar. Als ik zie dat er bij telers in andere delen van Nederland zo’n 80 procent verloren gaat omdat daar te weinig water is, dan mogen we hier van geluk spreken. Als we van het waterschap niet hadden mogen sproeien, was de schade veel en veel groter geweest. Dat water is nu onze redding.”
Uitstekend perenjaar
Volgens de Brabantse teler, die ook een fruitwinkel heeft, is het echter niet altijd gemakkelijk te zien of appels zijn aangetast, omdat brandplekken ook net onder de schil kunnen zitten. ,,Het is te hopen dat de plukkers die appels laten hangen of op de grond laten. En anders komen we er pas in de koelcel achter dat de appels verbrand zijn. En dan moeten we zorgen dat we die appels er snel uithalen.”
Dat appels nooit met peren zijn te vergelijken, weet Robert Krul uit Asperen maar al te goed. De perenteler verwacht namelijk een uitstekend perenjaar. ,,Peren kunnen namelijk veel beter tegen deze warme weersomstandigheden. Dat heeft ermee te maken dat peren een dikkere schil hebben en dus minder vatbaar zijn voor de hitte en de zon. En met de maat zit het ook wel goed.”
Toch heeft Krul zo’n eenderde van zijn peren al uit zijn bomen moeten verwijderen. ,,Het is namelijk zo’n goed jaar dat er teveel peren aan de bomen hingen. Om te voorkomen dat de peren klein zouden blijven en elkaar zouden verdringen, moest ik er een hoop uithalen.”
Voldoende water
Water is op dit moment de grootste redding voor de fruittelers in de regio. Volgens waterschap Rivierenland is er, op enkele gebieden in haar verzorgingsgebied na, nog genoeg. Dat is echter geen vanzelfsprekendheid. ,,Wat we op dit moment doen is proberen overal water in te laten met pompen”, zegt woordvoerster Lotte Kattee. ,,Met man en mocht proberen we ervoor te zorgen dat dat lukt. Wel vragen we telers verantwoord met het water om te gaan en verzoeken we fruittelers met elkaar te overleggen, zodat ze niet allemaal tegelijk water gebruiken.”
Exact twee jaar geleden zuchtten de boeren ook onder de warmte. Toen werd er door het waterschap tijdelijk een sproeiverbod ingesteld, vanwege het gebrek aan water. ,,De situatie in 2018 was anders. Toen was ook het peil in de rivieren erg laag. Dat is nu niet het geval. Toch hebben we ook van die periode wel geleerd. Voor waterschappen was een periode van lange droogte nieuw. We hebben toentertijd ook dagelijks het dijkleger ingeschakeld om inspecties te doen en de kwaliteit van de dijken te controleren. Omdat we daar nu wat ervaring mee hebben, weten we inmiddels hoe de dijken reageren.”
De woordvoerster verwacht ook de komende tijd geen sproeiverbod te hoeven instellen. ,,Er komt regen aan en de temperatuur gaat na het weekeinde wat dalen. Het ziet er dus naar uit dat de behoefte aan water zal afnemen.”
Bron: AD Rivierenland/Beeld: Cor de Kock