Wachten op meer duidelijkheid over asbest

Bedrijven beraden zich op nieuw beleid sinds het asbestverbod door de Eerste Kamer is verworpen. Verzekeraars, saneerders en boeren wachten de nieuwe asbestplannen af.

Nu er voorlopig geen asbestverbod lijkt te komen, zijn boeren wat terughoudender met het laten saneren van asbestdaken. Saneerders hebben het minder druk, maar willen dat niet altijd onder naamsvermelding vertellen. Verschillende bedrijven die asbest saneren, merken dat er soms wel offertes worden aangevraagd, maar dat dat niet altijd leidt tot een opdracht. Boeren die dit jaar hebben gesaneerd, geven aan dat ‘het toch een keer moet gebeuren’ en grijpen de investering meteen aan om bijvoorbeeld te kiezen voor een beter geïsoleerd dak.

Subsidiepot leeg sinds december 2018
Tot en met eind 2018 was het mogelijk om bij de rijksoverheid subsidie voor asbestsanering aan te vragen. Toen het subsidieplafond van € 75 miljoen werd bereikt, stopte deze landelijke subsidieregeling en werd duidelijk dat er geen nieuwe subsidiepot zou komen. Ter vervanging was het ministerie van I&W in overleg met de andere overheden en banken om een saneringsfonds op te richten. Dit zou het mogelijk moeten maken voor eigenaren van asbestdaken om alsnog de sanering te financieren. Het verdwijnen van het asbestverbod wierp hier nieuw licht op, er wordt nu gekeken hoe dit het beste kan worden aangepakt.

Het verbod op asbestdaken komt er niet. Of in ieder geval; het plan daarvoor moet terug naar de tekentafel sinds de Eerste Kamer het voorstel van tafel veegde, afgelopen juni. De landelijke subsidiepot is al sinds december 2018 leeg. Als vervangende regeling is een investeringsfonds in de maak. Banken en lokale overheden werken hieraan. In sommige provincies, zoals Flevoland, zijn er nog wel subsidieregelingen die asbestsanering stimuleren.

Volgens het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat is er nog zo’n 69 miljoen vierkante meter aan asbestdaken dat gesaneerd moet worden. Althans, aan het eind van 2018. Jaarlijks houdt het ministerie bij hoeveel is gesaneerd. Vergeleken met 2012 was begin dit jaar 39% van de te saneren oppervlakte ook echt verwijderd. Jaarlijks houdt de inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid bij hoeveel vierkante meter asbest in een kalenderjaar door gecertificeerde bedrijven wordt verwijderd. Het jaarlijks gesaneerde oppervlak steeg de afgelopen jaren van 4,5 miljoen m2 naar bijna 13 miljoen m2 per jaar. 80% van het nog te saneren oppervlak zijn agrarische gebouwen.

Boeren zijn afwachtend
Saneringsbedrijf Man&Mach uit Drachten saneert asbest in Noord- en Midden-Nederland. Directeur Sjoerd Kuiper merkt duidelijk dat er sinds juni minder werk is. Sinds het asbestdakenverbod eraf is, wacht iedereen af wat er in het plan van aanpak van de overheid komt te staan dat eind dit jaar gepresenteerd wordt. “Mensen zullen dan besluiten of zij gaan saneren of niet. Nu zijn er weinig ontwikkelingen”, zegt Kuiper.

“Van verzekeraars horen we dat de druk eropblijft. Na 2024 schijnt de polis het niet meer te dekken, dus zij blijven pushen. We zien dan ook dat het werk weer enigszins aantrekt. We zitten nu op ongeveer 40% van het oude niveau qua aanvragen”, zegt Kuiper.

Man&Mach werkt nu vooral met vast personeel. Voor flexibele krachten is te weinig te doen. “Alle saneerders vissen nu in dezelfde vijver. Als er meer duidelijkheid vanuit de overheid en verzekeraars komt, zal het saneren van asbestdaken weer gaan toenemen. Nu wacht men af en dat is logisch”, vindt Kuiper.

Wat doen verzekeraars?
Verzekeraars gaan wisselend om met asbest op staldaken. In 2017 bleek dat verzekeraar ASR een flinke premieverhoging doorvoerde. Ook andere verzekeraars namen in aanloop naar het verbod maatregelen om asbestdakeigenaren te stimuleren de daken te vervangen. Sommige verzekeraars bieden bij het afsluiten van een nieuwe opstalverzekering geen of beperkte dekking voor asbestdaken. Andere verzekeraars alleen tegen bepaalde voorwaarden. Hoe verzekeraars omgaan met asbestdaken nu het wetsvoorstel voor een asbestverbod in de Eerste Kamer verworpen is, beoordelen ze individueel.

Verzekeraars zijn op hun beurt bekend met de problematiek van asbest en zeggen en mee te denken met de overheid en (vele) andere betrokken partijen mee om Nederland asbestveilig te maken. “Voorop staat natuurlijk dat we zo snel mogelijk willen dat alle daken asbestvrij worden. In de tussentijd werken verzekeraars zelf aan een beleid omtrent asbesthoudende dakbedekking,” aldus de woordvoerder van het Verbond van Verzekeraars.

Geen dekking meer
De verzekeringsmarkt was met het oog op het komende verbod in beweging op het gebied van asbestdekkingen. Sommige verzekeraars bieden bij het afsluiten van een nieuwe (opstal)verzekering geen dekking meer voor asbestdaken. Er zijn verzekeraars die dat alleen doen zolang de verzekerde aantoonbaar kan maken (met een saneringsplan) dat hij plannen heeft het om het asbest te verwijderen. Ook zijn er nog verzekeraars die asbestdaken nog verzekeren tegen een daarbij passende premie.

Verzekeraars hebben de afgelopen jaren met hun beleid voorgesorteerd op het voorgenomen asbestverbod dat per 2024 van kracht zou zijn. Nu dit verbod voorlopig van tafel is, beraden verzekeraars zich op nieuw beleid. “Daar is geen eenduidige lijn in,” weet de woordvoerder van het Verbond van Verzekeraars.

Asbest blijft risico
In de lijst met ‘risico’s op het boerenbedrijf’ staat asbest op nummer 2, bij verzekeraar Interpolis. De verzekeraar heeft een groot aantal agrarische bedrijfsverzekeringen in portefeuille. Interpolis adviseert om zo snel mogelijk te investeren in de sanering van het asbestdak. De verzekeraar laat weten dat op dit moment nog onderzoek wordt gedaan naar de invloed van het verwerpen van het asbestverbod op hun verzekeringsbeleid. Voor Interpolis betekent dit dat asbestdaken niet meer voor hagelschade kunnen worden verzekerd. Interpolis verstrekt geen nieuwe polissen wat dat betreft. De huidige gebouwenverzekering van een stal of schuur met asbestdak vergoedt momenteel de opruimkosten van asbest bij bijvoorbeeld brand. “Verder moeten de risico’s wat betreft asbest opnieuw beoordeeld worden. Op basis daarvan maakt Interpolis beleid.” Hoe dit er eventueel uit komt te zien en of het in de toekomst nog mogelijk is een verzekering voor een gebouw met asbestdak af te sluiten, kan de woordvoerder niet vertellen.

Zonnepanelen voor asbest
Verzekeraars kunnen zelf bepalen wat de invloed van een asbestdak op een verzekering en bijbehorende premie is.

Verzekeraar Univé heeft begin dit jaar een actie gelanceerd om boeren te helpen met het verwijderen van asbest en het leggen van zonnepanelen op de daken. Ook energieleverancier Essent biedt dit aan. Op dit moment is het bij deze energieleverancier echter niet mogelijk om daarvoor in te schrijven. De animo is te groot om de aanvraag in behandeling te kunnen nemen. De inschrijving opent naar verwachting weer in 2020.

Eind dit jaar nieuw plan
Het verwerpen van het asbestverbod kwam voor staatssecretaris Stientje van Veldhoven van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat relatief als verrassing. Ze probeerde het wetsvoorstel nog te redden door het verbod uit te stellen naar 2028, waarbij gemeenten in uitzonderlijke gevallen uitstel konden verlenen tot 2030. Dat zou de haalbaarheid en betaalbaarheid van de wet moeten vergroten.

Nu verwacht de staatssecretaris eind dit jaar met een plan te komen hoe asbestdaken in de toekomst gesaneerd kunnen worden.

Fundament onder beleid rondom asbestdaken weggevallen
Staatssecretaris Van Veldhoven blijft vasthouden aan het advies van de Gezondheidsraad dat oordeelt dat asbest gevaarlijk is en dat het bij de bron moet worden aangepakt. Asbestdaken vormen op dit moment de grootste bron van asbest in Nederland. Met het wegstemmen van de wet in juni, is het fundament onder het beleid rondom asbestdaken weggevallen. Het ministerie zag geen aanleiding in een in maart gepubliceerd rapport waarin stond dat de risico’s van asbest zijn overschat, om de wet te veranderen.

€ 5 miljoen extra voor schrijnende gevallen
Hoe het nieuwe asbestplan eruit komt te zien is nog onduidelijk. Wel heeft Van Veldhoven eerder toegezegd de regels te verruimen van het asbestfonds. Hieruit kunnen dakeigenaren met financiële problemen ondersteuning krijgen bij de financiering van de sanering. Ook heeft de staatssecretaris beloofd € 5 miljoen extra uit te trekken voor schrijnende gevallen. Daarnaast gaf Van Veldhoven aan onderzoek te doen naar de mate van blootstelling tijdens het saneren van asbestdaken en zal TNO advies gaan uitbrengen over de 35 m2- grens. Particulieren met daken kleiner dan 35 vierkante meter, mogen deze zelf verwijderen.

Bron: Boerderij