Bloemen voor vlinders en bijen

Bloemen zijn ‘hot’. Op veel plekken zien we aandacht voor bloemen. Dat is van belang, want het nieuws over de sterke achteruitgang van insecten zoals vlinders en bijen, is verontrustend. Een gebrek aan bloeiende planten is een van de problemen. Meer bloemen is goed en het helpt de insecten, maar alleen met zaaien van bloemen redden we de insecten niet.

Er was positief nieuws de afgelopen week. De Operatie Steenbreek is een overweldigend succes. ‘Steen eruit, plant erin’, is het motto en tuincentra werkten daar enthousiast aan mee. In totaal werden meer dan een half miljoen stenen ingeleverd bij vijftig vestigingen van Intratuin. Voor elke steen kreeg men twee plantjes cadeau. Voor deelnemers was de achteruitgang van de bestuivers een van de redenen, maar ook het feit dat door klimaatverandering de extremen in het weer toenemen en de problemen die dat oplevert met de waterhuishouding wordt door deelnemers genoemd.

Meer bloemen in je tuin is van belang, maar kijk wel welke planten je in je tuin zet. Als het zaad van de planten is gecoat met neonicotinoiden, en dat gebeurt nog heel regelmatig, dan kan het zomaar zijn dat de vlinders en bijen waarvoor je ze neerzet daar juist schade van ondervinden. Onbehandelde planten zijn dus van belang. Gebruik ook het liefst inheemse soorten en anders in ieder geval zo ‘simpel’ mogelijke planten. Het enkelbloemige afrikaantje is een prima voedselbron voor allerlei insecten. De ook verkochte dikke vette afrikanen zijn doorgekweekt om een grote bloem te hebben, maar dit gaat ten koste van de productie van nectar en stuifmeel.

Zaaien maar
Er zijn de komende tijd diverse zaaiacties. Op 22 april is de Nationale zaaidag en op honderden plekken in het land zijn er zogenaamde voedselbanken voor bijen, waar je gratis zaad kunt afhalen. Ook Natuurmonumenten heeft een actie waarbij gratis een toolkit voor wilde bloemen kan worden aangevraagd. Deze zaden zijn goed, maar houd, als je zaden ergens anders koopt, in de gaten dat je gaat voor inheemse planten en dat het zaad niet is gecoat met neonicotinoiden.

Hoe goed deze acties ook zijn, om de insectenachteruitgang te stoppen moeten er ook in het stedelijk en landbouwgebied, langs wegen, kanalen en andere infrastructuur en in natuurgebieden maatregelen worden genomen. Maar meer bloemen is in ieder geval een stap in de goede richting.

Idylles
Ook in de idylles, die De Vlinderstichting samen met wijkbewoners, scholen, groene clubs en gemeenten aanlegt, wordt gewerkt met inheems zaad dat niet is behandeld. Bovendien werken we daar bij voorkeur met meerjarige planten, zodat je niet steeds weer opnieuw hoeft in te zaaien, maar dat de bloemrijke graslanden, met een goed maaibeheer, over tien jaar nog steeds bloemrijk zijn. In Zuid-Holland zijn inmiddels al meer dan dertig idylles aangelegd. In Noord-Brabant zijn dat er zo’n vijftien en, met steun van de provincie Noord-Brabant, kan De Vlinderstichting daar nog behulpzaam zijn bij nieuwe idylles. Als er een goede grote locatie beschikbaar is (minimaal duizend, maar liever twee- of drieduizend vierkante meter), als de eigenaar het ermee eens is en als er flink wat mensen bij betrokken zijn, kunnen we op allerlei plekken in Brabant bloemrijk grasland maken voor vlinders, bijen en mensen! Heb je zo’n goede plek? Hier kun je de mogelijke idylle aanmelden.

Tekst en foto’s: Kars Veling, De Vlinderstichting