Artikel Kontakt: Meer insecten en vissen in sloten met ecologisch beheer

REGIO • Dankzij ecologisch beheer van sloten bij tien agrariërs in de Alblasserwaard en Vijfheerenlanden nam de biodiversiteit op deze plekken toe.

Drie jaar lang hielden vrijwilligers van de Natuur- en Vogelwacht de aantallen amfibieën, insecten en vissen in de gaten. Zij vergeleken de resultaten met die in sloten met gangbaar beheer, op hetzelfde terrein.

Prachtsloten
Het ecologisch beheer vond plaats onder de noemer ‘Prachtsloten’ en is een project van het Agrarisch Collectief Alblasserwaard/Vijfheerenlanden en BlauwZaam in het kader van de Gebiedsdeal. Het hield in dat niet alle vegetatie tegelijk werd gemaaid, maar dat zowel op de oever als in de sloot altijd een deel bleef staan. Ook werd er geen mest gebruikt op de slootoever en werd er geen slootvuil gedeponeerd.

Vergoeding regelen
Richard Slagboom, als coördinator van gebiedsdeal 5 bij het project betrokken: “Er is veel animo bij de boeren om het project op te schalen en we zijn druk aan het lobbyen in Den Haag om daar ook een passende vergoeding voor te regelen. Er wordt enthousiast gereageerd in Den Haag en afgelopen week mochten we de uitkomsten presenteren op het provinciehuis. Het blijkt dus dat je met relatief kleinschalige beheermaatregelen redelijk eenvoudig kan zorgen dat de biodiversiteit in het ‘boerenland’ vooruit gaat.”

Bemoedigend
Uit de analyse van de onderzoeksgegevens concluderen het Agrarisch Collectief en BlauwZaam dat door het uitvoeren van relatief simpele (beheer)maatregelen snel resultaat kan worden geboekt bij het vergroten van de biodiversiteit, vooral in gebieden met kweldruk. “Ondanks het feit dat de schaalgrootte van de pilot Prachsloten zeer beperkt was, met trajecten van slechts 100 meter, zijn de resultaten bemoedigend”, vermeldt het onderzoeksrapport.

Rivierkreeften
Een bedreiging vormen Amerikaanse rivierkreeften. Deze dieren, die van oorsprong niet in onze sloten thuishoren, hebben een nadelige invloed op het leven in watergangen. Op de locatie Nieuwland werd weinig vis aangetroffen, maar zagen de vrijwilligers wel veel Amerikaanse rivierkreeften. Er was weinig tot geen watervegetatie in deze sloten aanwezig. Ook op andere locaties, zoals Nieuw-Lekkerland en Streefkerk was dit regelmatig het geval.

Watersalamander
De kreeften kunnen hele sloten leegeten, waardoor er geen waterplant overblijft. Dit heeft negatieve gevolgen voor inheemse soorten die afhankelijk zijn van waterplanten, zoals diverse vissensoorten en amfibieën. Zo hebben de kleine watersalamander en heikikker vegetatie nodig om eitjes af te zetten.

Natuurinclusieve landbouw
De initiatiefnemers concluderen dat opschaling van Prachtsloten een goede aanzet kan geven tot natuurinclusieve landbouw. Een goed ontwikkelde groene en blauwe infrastructuur in het landelijk gebied is voor veel dieren niet alleen essentieel als leefgebied, maar ook om nieuwe gebieden te koloniseren en te kunnen migreren. Daarnaast kan deze vorm van beheer bijdragen aan andere hedendaagse opgaven zoals klimaatadaptatie en het verbeteren van de waterkwaliteit.

Bron: het Kontakt