Artikel Kontakt: Avond Alblasserwaardse boeren over stikstofproblematiek levert ‘positieve energie’

GIESSENBURG • Boeren in de Alblasserwaard stellen eerst randvoorwaarden aan de provincie op, voordat er een gebiedsplan komt om de stikstofuitstoot terug te dringen. Dat was maandag de uitkomst van de boerenbijeenkomst.

Tussen de driehonderd en de 350 boeren uit vooral Molenlanden, maar ook uit Gorinchem, Hardinxveld-Giessendam en Sliedrecht verzamelden zich maandagavond in De Til in Giessenburg. “Zij vertegenwoordigden meer dan tweehonderd boerenbedrijven”, blikt wethouder Jan Lock van de gemeente Molenlanden terug. “Bijzonder, want ik hoorde dat het zeker vijftien jaar geleden was dat boeren uit de streek in zulke grote getale bij elkaar waar gekomen.”

De door het gemeentebestuur van Molenlanden en vertegenwoordigers van de boeren georganiseerde avond stond in het teken van de stikstofproblematiek. “Er was veel boosheid over hoe het proces vanuit de landelijke overheid is gelopen, maar ook zorg over de toekomst en de problemen die er nu zijn om te investeren. Wat ik veel hoorde: ‘Ik wil dat mijn kinderen de boerderij straks over kunnen nemen.”

Geen agenda
De wethouder ging de bijeenkomst nadrukkelijk open in. “Wij hadden geen agenda. Ons doel is een duurzame boerenstand. Wel kunnen we faciliteren, helpen om het gesprek op gang te brengen. Dat is maandag gebeurd. Wat ons betreft met succes: de energie was niet explosief, maar juist positief.”

“Wat onder meer hielp, is dat het perspectief voor sommigen omgedraaid kon worden. Het gaat de provincie niet om minder koeien, maar om minder stikstof. Na afloop waren er boeren die bij mij langs kwamen en die zeiden: ‘We zaten helemaal vast, maar we kunnen nu weer open nadenken over de toekomst.”

Teveel onduidelijkheden
De belangrijkste uitkomst is dat er nu nog geen bod vanuit de Alblasserwaard naar de provincie gaat. Daarvoor zijn er volgens de boeren teveel onduidelijkheden. Lock: “Daar ben ik het zeer mee eens. Voor een gebiedsplan is het te vroeg. Er moet een aantal zaken op orde zijn.”

“Een goed voorbeeld is het bieden van een lange termijnperspectief. Kunnen boeren erop vertrouwen dat er niet over enkele jaren weer nieuwe eisen op tafel liggen? Als die zekerheid geboden wordt, kun je naar de bank stappen voor investeringen. Een tweede punt was dat de stikstofruimte die de boeren hier realiseren voor eigen gebruik is en niet aangewend wordt om bijvoorbeeld de Rotterdamse haven te laten groeien.”

Waterkwaliteit
Wat daarnaast aan bod kwam zijn de al geleverde inspanningen op het terugdringen van de stikstofuitstoot, maar ook op andere terreinen. “Denk dan aan bodemdaling en waterkwaliteit. In de Alblasserwaard is daar al jaren ontzettend veel aan gedaan. Het is belangrijk om dat per boerenbedrijf goed in kaart te brengen.”

Een aantal agrariërs gaat de komende weken aan de slag om de randvoorwaarden vast te leggen. Daarbij is meedenken van anderen zeker welkom, benadrukt Jan Lock. “Er hebben er zich al velen voor aangemeld. Het is belangrijk dat dit stuk breed gedragen wordt. Wij gaan zo snel mogelijk een vervolgbijeenkomst houden waarin de uitkomst besproken gaat worden.”

“En ja, de verschillen tussen de boeren in de Alblasserwaard zijn groot. Over stikstof wordt uiteenlopend gedacht, van boeren die er heel serieus mee bezig zijn tot degenen die het stikstofprobleem ontkennen. Maar ik ga uit van een breed draagvlak en misschien zelfs wel unanieme steun. De tweede avond komt er als het even kan op korte termijn; ik hoop dat dat in september plaats gaat vinden. Op basis daarvan kunnen we dan naar de provincie stappen.”

Gemengde gevoelens
Boeren uit de Alblasserwaard kijken met gemengde gevoelens terug op de bijeenkomst. Aan de ene kant zijn ze blij met de gelegenheid om hun verhaal te kunnen doen en met het feit dat er randvoorwaarden opgesteld worden richting de provincie, maar:

“Er zijn er ook velen met een onbestemd gevoel naar huis gegaan”, zoals Ad van Rees uit Brandwijk het omschrijft. “Er zit nog steeds een grote frustratie richting de overheid. Door het ontbreken van duidelijkheid over de randvoorwaarden is er veel onzekerheid en die is niet weggenomen. Maar de avond op zich is heel goed geweest. De gemeente verdient daarvoor een groot compliment.”

Positief
Sander Stuij, boer in Ottoland en bestuurslid van het Agrarisch Jongeren Kontakt, valt hem bij. “Ik vond het vooral positief dat de wethouder nadrukkelijk stelde dat de landbouw gewoon moet blijven in de Alblasserwaard, dat die sector als beeldbepaler van het gebied absoluut moet blijven. Het geeft een begin van vertrouwen in de lokale politiek.”

“Indrukwekkend.” Zo typeert Cees de Jong, melkveehouder in Hoogblokland, de bijeenkomst. “Als er van de meer dan 350 boeren in de streek ruim driehonderd op komen dagen, dan toont dat de bereidheid om samen iets te bereiken. Ik vind het geweldig dat de gemeente dit mogelijk gemaakt heeft.”

Niemand buitenboord
Als één van de belangrijkste punten waarover eerst duidelijkheid moet komen, noemt De Jong het gelijke speelveld voor boeren met en zonder vergunning van het Programma Aanpak Stikstof (PAS). “We moeten ernaar streven dat er wat dat betreft niemand buitenboord valt, of je nu wel of niet zo’n vergunning hebt.”

In een eerder interview had De Jong al aangegeven het volste vertrouwen te hebben in de veerkracht en inventiviteit van de regio om zelf met oplossingen voor dit probleem te komen. “Dat hebben we in het verleden al meer bewezen. Ik vind het heel positief dat we met onze opstelling de landelijke en provinciale overheid aan de kant duwen en aangeven er zelf mee aan de slag te willen gaan.”

Bron: het Kontakt/Beeld: Aangeleverd