Artikel BoerenBusiness: De details van het nieuwe stikstofplan van Schouten

Landbouwminister Carola Schouten heeft vandaag (13 oktober) de vervolgstappen bekendgemaakt van haar stikstofbeleid. Met de brief naar de Tweede Kamer wil zij deze werkwijze voor de lange termijn wettelijk vastleggen. Maatregelen zoals de vrijwillige opkoop van veebedrijven met een piekbelasting van ammoniak bij Natura2000-gebieden. In 3 termijnen.

Schouten benadrukt in de vandaag gepubliceerde Kamerbrieven dat de stikstofaanpak niet langer het karakter van inspanningsverplichtingen krijgt, zoals dit het geval was in het Programma Aanpak Stikstof (PAS). Het gaat om juridische harde resultaatverplichtingen die regelmatig worden getoetst en goed meetbaar moeten zijn. Daarom zijn aantoonbare emissiereducerende bronmaatregelen nodig, zoals het opkopen van veebedrijven of stalmaatregelen.

Bij deze wettelijk vast te leggen stikstofaanpak voor de lange termijn volgt de minister de adviezen van de commissie Remkes (onder andere in het rapport ‘Niet alles kan’) en de commissie Hordijk over het robuuster maken van stikstofuitstootmetingen en -berekeningen, benadrukt ze. In ieder geval op hoofdlijnen.

Vrijwillige opkoop piekbelasters Natura 2000
Nog dit jaar start de overheid met de vrijwillige opkoopregeling voor veebedrijven die een piekbelasting van ammoniak veroorzaken op Natura2000-gebieden. In de eerste fase is een bedrag van €100 miljoen beschikbaar. Uitsluitend piekbelasters komen in aanmerking. Om onderscheid te kunnen maken wordt een drempelwaarde gehanteerd.

De provincies maken afspraken met de veehouder over de onderdelen die worden opgekocht, zoals gronden, gebouwen en stallen. Daarbij gaat het om maatwerk. De productierechten van een bedrijf worden, in elk geval in de eerste fase, marktconform gekocht en uit de markt genomen. Na de eerste fase dit jaar volgt nog een tweede ronde waar eveneens €100 miljoen voor beschikbaar is en een derde ronde, met een budget van €150 miljoen.

Eitwitarm veevoer
Voor boeren in de buurt van Natura2000-gebieden die door willen boeren en aan de slag willen met verduurzaming, komt een Omschakelfonds met een budget van €175 miljoen. Ook is de Stikstofwerkgroep Veevoer met daarin betrokken sectorpartijen uit de melkveehouderij gestart. Doel hiervan is om samen te verkennen welke afspraken kunnen worden gemaakt, om via verlaging van het ruw eiwitgehalte in veevoer te komen tot vermindering van de ammoniakemissie uit dierlijke mest.

Het gaat hierbij om afspraken voor de jaren 2021 en daarna. Ook gaat het hierbij om een verlaging van het ruw-eiwitgehalte in het totaalrantsoen van het vee, in plaats van alleen krachtvoer. Dit levert geen juridisch te borgen vergunbare stikstofruimte op, schrijft de minister, maar het draagt wel bij aan ‘verdunning van de stikstofdeken.’

Aerius rekenmodel
Aanstaande donderdag 15 oktober komt het vernieuwde Aerius rekenmodel beschikbaar, waarmee het extern salderen kan plaatsvinden. Volgens de minister is er ‘nergens in de wereld een betere methodiek beschikbaar’. Ze erkent dat het nodig is om het rekenmodel te blijven door ontwikkelen. “Aerius Calculator blijft de beste basis voor vergunningverlening en wordt blijvend doorontwikkeld in samenhang met de ruimte die juridische, ecologische en uitvoeringstechnische mogelijkheden hiertoe bieden”, aldus Schouten, die de calculator “het fundament onder de structurele aanpak stikstof” noemt.

NOx en NH3
Voorlopig wordt er geen onderscheid gemaakt tussen NOx (stikstofdioxide) uitstoot van verkeer en industrie en NH3 (ammoniak) uit de veehouderij. De vergunningverlening wordt met 2 verschillende methodieken op korte termijn te gecompliceerd, schrijft de minister. Wel vindt er overleg plaats met het RIVM om op langere termijn de verschillende methodieken voor veehouderij stikstofuitstoot (NH3) en stikstofuitstoot afkomstig van andere sectoren dan de veehouderij te uniformeren.

Onduidelijkheid die blijft bestaan
De minister gaat in de Kamerbrieven vandaag niet op de verschillen tussen provincies bij het extern salderen en de rol van de centrale overheid daarin. Is er voldoende transparantie hoeveel stikstof uit de veehouderij wordt opgekocht, waar vandaan, door wie en waar naar toe? Daarover geen woord.

Over het probleem van de PAS-melders, schrijft ze alleen dat ze in overleg met de sector zal treden om versneld een oplossing te vinden. Vorige week stuurden LTO, diverse agrarische vakbonden en enkele andere agrarische belangenorganisaties een gezamenlijke brandbrief, waar in ze hun ongenoegen over de aanhoudende onduidelijkheid voor de PAS melders uitten.

Bron: BoerenBusiness/Beeld: Rijksoverheid