Artikel AD | Amerikaanse cruisetoeristen onder de indruk van Gorinchem: ‘Alsof je een tijdreis maakt’

‘Wow, Gorinchem is wonderful!’ De allermooiste vestingstad van Nederland heeft er nieuwe ambassadeurs bij: een groep van zo’n tachtig Amerikaanse toeristen keken hun ogen uit in ‘Gor-kum’. ,,Zo’n mooie authentieke stad, met zoveel geschiedenis. Alsof je een tijdreis maakt.’’

Bob Singer en zijn vrouw Anne Rayman komen woorden tekort om hun ervaringen te delen. Het echtpaar wandelt richting hun cruiseschip, de ms Treasures, aan de oever van de Merwede. Het is niet hun eerste cruisevakantie. De Amerikaanse Rederij Tauck bracht hen al zeven keer eerder naar bijzondere plekken in Europa en Australië. De cruise die hen in Gorinchem brengt, is reis nummer acht.

Europe on 5 dollars a day
,,Toen ik een jaar of vijftien was, ben ik met mijn ouders en broers in Europa geweest met het boek van Arthur Frommer als leidraad: Europe on 5 dollars a day’’, vertelt Bob. ,,We sliepen met zijn allen in één kamer en hebben zo heel wat Europese hoofdsteden gezien. Wat me altijd is bijgebleven dat de Nederlanders het meest vriendelijk waren: iedereen groet elkaar. Dat lijkt niet veranderd.’’

Anne knikt. ,,Wat op mij de meeste indruk heeft gemaakt zijn de herdenkingsstenen voor de joodse Gorcumers die tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn omgekomen. Mooi dat die namen letterlijk op straat liggen zodat ze worden gezien en genoemd. De geschiedenis van een stad als deze, die zover teruggrijpt, vind ik persoonlijk heel interessant. Dat hebben we in de Verenigde Staten niet.’’

En een groeiend aantal cruiseschepen meert aan in Gorinchem. Johan Hania, manager veerdienst Riveer krijgt steeds meer reserveringsverzoeken. ,,Dit jaar verwachten we 554 schepen, een kleine twintig meer dan vorig jaar.’’

‘Dit is wat we willen zien’
Steeds meer passagiers blijven in de stad, want de authenticiteit van Gorinchem – sommige gebouwen en straten zijn al eeuwen hetzelfde – doet het duidelijk goed bij de Amerikanen. ,,Dit is wat we willen zien’’, zegt Deborah Cross. Ze is gepensioneerd, maar heeft haar eigen reisbureau bij een franchiseketen.

,,Ik ben dus eigenlijk aan het werk hé’’, zegt ze. Een schaterlach volgt. ,,Ik heb altijd al mijn eigen reisbureau gewild: ‘I’m living my dream’. Rederij Tauck heeft me gevraagd of ik mee wilde om zelf zo’n cruise te beleven. En ik kan je nu al garanderen: Gorinchem is de stad die veel van mijn klanten geweldig zullen vinden. Er is hier zoveel bewaard gebleven uit voorbije eeuwen, zo krijg je een indruk hoe de mensen toen leefden. Heel interessant en uniek, want zoiets hebben wij niet in de VS. Alsof je een tijdreis maakt.’’

Een chique vloer
De Stijlkamer in het Hendrick Hamel Museum geeft de Amerikaanse toeristen een echte indruk van het leven in de zeventiende eeuw voor een familie in goede doen: meubels dateren uit die periode of zijn getrouwe kopieën. Stadsgids Wim den Besten toont de bedstee en vertelt hoe soms hele gezinnen op die paar vierkante meter sliepen. De zwart-wit geblokte marmeren vloer herkent een deel van het gezelschap, want de zeventiende-eeuwse kunstschilder Johannes Vermeer schilderde op meerdere van zijn werken zo’n chique vloer. ‘Nice tiles!’

Een toeriste in het gezelschap van zijn collega Tjarda IJssels blijkt Hendrick Hamel al te kennen. Zij is in Zuid-Korea geweest én daar is hij ‘very famous’. ,,Dat vind ik dan weer bijzonder’’, zegt ze. ,,Die mevrouw weet wie Hendrick Hamel is en er zijn nog steeds Gorcumers die nooit van hem hebben gehoord. Of bijvoorbeeld ook niet weten dat er aan de Langedijk een kerkje zit. Ook daar gaan we vandaag kijken.’’

,,We hebben zoveel moois te bieden’’, zegt Raymond Smits van Waesberghe, directeur-bestuurder van Gorinchem City Marketing waartoe ook de VVV behoort. ,,En gelukkig vinden anderen, onder wie de mensen van rederij Tauck en andere riviercruisemaatschappijen dat ook.’’

Varen over verborgen waterwegen
Gorinchem ligt op de route van ‘Rhine Connoisseur’ die passagiers van Montreux naar Brussel brengt – of terug. En Gorinchem is een van de parels in de reis over ‘de verborgen waterwegen van Holland en Vlaanderen’, met onder meer ook tussenstops in Antwerpen en Rotterdam. ,,Deze reis is nieuw’’, zegt Liz Sims, cruiseleidster van Tauck. ,,Maar er is veel interesse.’’

En dat blijkt dus uit de reserveringscijfers. Er is nog ruimte genoeg, volgens Hania. En die is ook nodig, want twee nieuwe maatschappijen willen vanaf 2026 ook Gorinchem in hun aanbod opnemen. ,,De rederijen zijn op zoek naar alternatieven, onder meer doordat Amsterdam minder schepen aan zijn kades wil hebben’’, zegt Smits van Waesberghe. ,,Als het nieuwe kanaal dat de Schelde met de Seine verbindt over enkele jaren opengaat, verwachten we een verdere stijging. Via die nieuwe waterweg ben je vanuit Amsterdam zo in Parijs én Gorinchem ligt mooi langs de route.’’

Momenteel stappen zo’n 2000 tot 2500 cruisepassagiers van boord om Gorinchem te ontdekken. Een vergelijkbaar aantal vertrekt vanuit de stad voor een excursie in de regio. Het merendeel komt uit de Verenigde Staten, maar ook Duitsers zijn goed vertegenwoordigd. Zij hebben doorgaans ook wel wat besteden, want de vanaf-prijs voor de ontdekkingstocht over de Hollandse en Vlaamse waterwegen is 4500 euro.

426.000 Nederlandse toeristen
Smits van Waesberghe: ,,Die toeristen zijn dus zeker welkom, maar echt goed zicht hebben we niet op die markt. Het Nederlands Bureau voor Toerisme en Congressen richt zich in zijn onderzoek op de Nederlandse toerist en dat laat zien dat we als Gorinchem aardig in de lift zitten. Het voorbije jaar kwamen er 426.000 toeristen naar onze stad, een kwart meer dan in 2022. En sommigen komen vaker terug, waardoor we op 1,2 miljoen bezoeken zitten. Gemiddeld geven deze mensen 55,70 euro uit en daarmee levert alleen al het dagtoerisme ondernemers en horeca zo’n 68 miljoen euro op.’’

En als de bezoekcijfers van de plaatselijke VVV een goede graadmeter zijn, blijft de populariteit van Gorinchem groeien. In de periode januari-juni stonden er 26.808 bezoeker aan de balie. In dezelfde periode in 2023 waren het er 18.914. ,,Een stijging van ruim 40 procent.

Gorinchem heeft zich de afgelopen jaren goed in de kijker gespeeld en dat betaalt zich uit. De landelijke intocht van Sinterklaas, een bezoekje van André van Duin en Janny van der Heijden én de titel mooiste vestingstad van Nederland zorgen er mede voor dat toeristen massaal naar de stad komen. ,,Grote steden als Amsterdam zijn minder in trek, mensen willen niet meer dat massale.”

Bron: AD Rivierenland/ Beeld: Ricardo Smit