Ondertekenaars overeenkomst duurzaam beheer willen bloeiende bermen

REGIO • Méér bloemen en insecten in de bermen van de Alblasserwaard en Vijfheerenlanden, en daardoor ook meer kansen voor vogels en andere insecteneters, daar gaat het om bij de mensen van het Prachtlint. Vrijdagochtend 20 september beloofden onder andere de provincie Utrecht en het Zuid-Hollands Landschap zich daarvoor sterk te maken.

De provincie en het Zuid-Hollands Landschap deden dat door hun handtekening te zetten onder het beheerconvenant Prachtlint. Ze deden dat samen met het Utrechts Landschap, de gemeente Vijfheerenlanden en Natuur- en Milieufederatie Utrecht. In voorgaande jaren tekenden twintig andere bedrijven en instellingen uit de regio het convenant. Ze willen koploper zijn op het gebied van duurzaam beheer.

Uitvoerders betrekken
Vrijdagochtend ontmoetten de ondertekenaars en andere betrokkenen, zoals vertegenwoordigers van de gemeenten Gorinchem en Molenlanden, Heerlijkheid Papendrecht, Natuur- en Vogelwacht Alblasserwaard en Oasen elkaar in Steunpunt De Banne in Gorinchem. Onder voorzitterschap van Rolia Wiggelinkhuijsen bespraken aanwezigen met elkaar hoe zij ook de uitvoerders in het veld enthousiast kunnen krijgen voor duurzaam beheer van bermen.

Insecten
Joost Smits, projectleider bij de provincie Zuid-Holland, vertelde over de zoektocht van beleid naar uitvoering. “Voorheen dachten we bij de provincie maar aan één ding: veiligheid”, aldus Smits over bermbeheer. Toen steeds duidelijker werd dat het aantal insecten schrikbarend terugloopt, veranderde de provincie zijn aanpak. “Want we zagen: we boeten in op ons natuurlijk kapitaal.”

Minder maaien
“Het nieuwe bermbeleid moet van de berm een aantrekkelijk leefgebied maken voor insecten. Stelregel is: lang wat kan, kort wat moet, veiligheid eerst. We bekeken: welke bermen zijn geschikt? Daar kunnen we minder vaak of op andere momenten maaien en maaisel afvoeren om te grond te verschralen.”

Oefenen
In alle rayons koos de provincie in 2016 een oefenweg. “Om te bekijken wat er gebeurde. Dat waren altijd wegjes achteraf, zodat je weet dat je geen klachten krijgt van de buren. Bij provinciale wegen hebben we een veiligheidsstrook die we korter maaien, net als bij bochten. En in de kern van een gemeente maaien we anders dan in buitengebieden.”

In 2017 voerde de provincie het nieuwe bermbeheer in langs meer wegen. “Het bleek 25 tot 30 procent duurder te zijn dan normaal beheer. En we zijn de omgeving, zoals agrariërs en gemeenten, vooraf gaan informeren. We vertelden dat we haarden van akkerdistel en kruiskruid zouden aanpakken, omdat zij daar last van hebben.”

Contracten
De provincie veranderde ook de vorm van contracten met aannemers die het bermbeheer uitvoeren. “We hebben een minder instructieve manier van aansturen. In plaats daarvan leggen we doelstellingen vast in de contracten.”

Smits benoemde een aantal succesfactoren:
• Het samen met de buitendienst opzetten van het beheer en profiteren van hun kennis van het gebied.
• Accepteren dat het beheer maatwerk is, je hebt te maken met verschillende biotopen.
• Goede communicatie vooraf. “Daardoor konden we klachten verminderen.
• Contact leggen met regionale initiatieven.
• Hulp, ondersteuning en kennis van GeoWeb, een dienst die plattegronden en manieren van beheer kan organiseren in de computer.

Natuurlijk begreep niet iedereen direct waar de provincie mee bezig was. “We hadden wel eens een boze boer aan de lijn. Een paardenboer bijvoorbeeld, bij wie in de buurt veel Jakobskruiskruid groeide, een plant die giftig is voor paarden. Dat pakken we dan aan. En we leggen uit wat we doen en waarom. Dan begrijpen mensen het wel.”

Bron: het Kontakt/Beeld: PeterPaul Klapwijk