Hardinxvelders blazen vergeten spel pappelellen nieuw leven in

VIDEO | Hardinxvelders zijn weer in de ban van het spel pappelellen. Weer, omdat het sinds decennia in de vergetelheid was geraakt. Tot nu.

Noordeloos heeft het NK Kuiltje Knikkeren, waar deelnemers vanuit heel Nederland jaarlijks aan deelnemen. Als het aan Arie van Noordenne ligt, wordt het NK Pappelellen in Hardinxveld-Giessendam straks net zo populair. Een grap? Overmoedigheid? Integendeel. Pappelellen heeft dezelfde charmes. Het is niet moeilijk, duurt niet lang en je hoeft er niet sportief voor te zijn. Een beetje balgevoel kan echter geen kwaad.

Wie het spel niet kent en de spelregels op de site van museum De Koperen Knop erop naslaat, kan op het verkeerde been worden gebracht. Pappelellen is namelijk helemaal niet zo moeilijk als de spelregels doen geloven. Het is een kwestie van een beetje oefenen en vooral doen.

In de museumtuin werd dinsdagavond onder leiding van Arie van Noordenne een opfriscursus gegeven. Ook beginners waren welkom om het slagspelletje onder de knie te krijgen. Tientallen Hardinxvelders deden daaraan mee. ,,Jeugdsentiment”, zegt Bas Hoftijzer (64). ,,Dit speelden we vroeger op straat. Kwamen we uit school, dronk ik wat bij mijn moeder, deed mijn overall aan en dan de straat op.’’

Touwtje
Hoftijzer schetst het straatbeeld van weleer. Hier een plukje kinderen dat knikkerde, even verderop werd er gehinkeld of touwtje gesprongen en op weer een andere plek werd gepappeleld.

Dat spel was vooral in de jaren 50 en 60 enorm populair. Het is ontstaan op Java, heette daar patok lélé en het spel is mogelijk meegekomen met de gerepatrieerden in die tijd. Pappelellen wordt met z’n vieren gespeeld in twee teams. De serverende en de ontvangende partij wisselen elkaar af.

Het wordt gespeeld met een korte stok van 10 centimeter en een langere stok van 30 centimeter. Belangrijk onderdeel is de slag. Er zijn er drie, waarbij de speler het korte stokje met de langere stok op drie manieren moet wegslaan. Aan de ontvangende partij de taak om het kleine stokje te vangen. Dan zijn er punten te verdienen. Dan moet het veldteam het stokje teruggooien naar waarvandaan is geslagen. Hoe dichter bij dat punt, hoe minder punten voor de slagpartij. Een spelletje duurt tussen de 5 en 10 minuten en zorgt doorgaans voor flinke hilariteit. Het wegslaan, maar ook het vangen ziet er soms koddig uit en de slappe lach is niet ver weg.

Een typisch Hardinxvelds spel is het niet echt, weet Van Noordenne. Hij weet van een paar dorpen in het oosten van Nederland waar het wordt gespeeld. Pinkelen heet het daar. En het spel zou ook op Schiermonnikoog en in Friesland enige bekendheid hebben. Overigens heeft elk dorp z’n eigen spelregels. In Boven-Hardinxveld werd het vroeger met ronde stokken gespeeld en heette het spel daar pappelillen.

Zwembad
Van Noordennes 13-jarige kleinzoons Tijn en Brent laten de Playstation er graag voor staan. ,,Het is een gezellig spel, niet zo fanatiek’’, zegt Tijn, die overigens een aardige slag heeft. Ook zijn neef Brent heeft de slag te pakken. ,,Met dit weer is het veel leuker om buiten te zijn en naar het zwembad te gaan of te pappelellen.’’ De twee jongens zullen bij het NK zeker concurrentie krijgen van Bas Hoftijzer. ,,Ik doe zeker mee. En ik sluit zeker niet uit dat ik van tevoren nog ga trainen.’’

Bekijk de video hier.

Bron: AD Rivierenland/Beeld: Ricardo Smit