De Drie Wedden in Noordeloos boert kwart eeuw biologisch

NOORDELOOS • De Drie Wedden in Noordeloos schakelde 25 jaar geleden om naar biologische bedrijfsvoering. Voor boer Teunis Jacob Slob, zijn vrouw Nelie en hun compagnons Anja Slob en Rokus Lakerveld blijft deze manier van boeren een mooie uitdaging.

Misschien is het voorjaar wel de tijd waarin het best duidelijk wordt waarvoor ze het doen, blijkt uit Nelies woorden. “Overal beginnen nu de pinksterbloemen te bloeien, het land staat vol kruiden. Ik zag gisteren een oranjetipje vliegen en een citroenvlinder. We kunnen enorm genieten van de biodiversiteit die het biologisch boeren met zich meebrengt. Het geeft ons heel veel voldoening.”

Vennootschap
Op 1 april 1994 werd De Drie Wedden officieel biologisch. Sinds 2013 vormen Teunis Jacob en Nelie een VOF met hun dochter Anja en compagnon Rokus Lakerveld uit Noordeloos. Anja: “Ik studeer voor huisarts en ben verantwoordelijk voor de verkoop en promotie van ons biologische ossenvlees en lamsvlees. Mijn moeder verzorgt de schapen, is imker en doet verder onder andere de administratie. Sinds mijn vader wethouder is, werkt Rokus fulltime op het bedrijf.”

Nooit een vraag
Rokus vond de keuze voor biologisch boeren eigenlijk vanzelfsprekend. “Ik kom hier sinds ik twaalf ben. Het was hier een biologisch bedrijf en dat ging goed. Het is voor mij nooit een vraag geweest of ik dat ook wilde. Bij deze manier van werken voel ik mezelf heel prettig. Ruimte bieden voor vogels en insecten kan heel goed in combinatie met een gezonde bedrijfsvoering.”

Verder verbeteren
Wat ziet hij als uitdagingen? “Ervoor zorgen dat je onderscheidend blijft voor de consument. Gangbare boeren worden vanuit de melkfabrieken ook gestimuleerd hun bedrijven anders in te richten. Je kunt zeggen: we doen het al goed. Maar je moet blijven nadenken over de toekomst, of je dingen nog verder kunt verbeteren, bijvoorbeeld op het gebied van antibioticagebruik en biodiversiteit.”

Weidevogels
De omschakeling naar biologisch ging geleidelijk. Nelie: “We waren altijd al erg bezig met natuur en milieu. We strooiden bijvoorbeeld heel weinig kunstmest. Iemand vroeg: waarom word je niet biologisch? Dat sprak ons aan, we hebben het laten uitrekenen. Daar kwam een positief advies uit. Je krijgt minder opbrengst van je grasland omdat je geen kunstmest strooit, maar dat viel bij ons mee omdat we dat toch al weinig deden. We zagen ons grasland veel kruidenrijker worden. Verder maaien we later om de weidevogels rust en ruimte te geven, zodat eieren uit kunnen komen en kuikens kunnen opgroeien.”

Blaarkoppen
De Holstein-Frisian koeien maakten langzaam plaats voor blaarkoppen. “De blaarkop past beter binnen ons bedrijfssysteem”, vertelt Nelie. “We willen zo min mogelijk krachtvoer geven, omdat dit van verder weg moet komen. Dat is minder duurzaam. De blaarkop is een sobere koe, die kan uit de voeten met een rantsoen dat vooral uit ruwvoer bestaat en minder krachtvoer. Ze geeft minder melk, maar je hebt ook minder kosten.”

Anja benoemt wat ook meetelt in de rekensom: “De opbrengst van het grasland is door het uitgesteld maaibeheer lager, maar daar krijg je een vergoeding van de overheid voor terug. En voor biologische melk krijg je iets meer. Daar staat wel tegenover dat biologisch krachtvoer iets duurder is.”

Ossen
Ze hebben naast ongeveer 130 melkkoeien ook vleesvee. Ossen om precies te zijn. Deze dieren lopen in de uiterwaard van de Lek, tussen de A2 en de A27. “De stierkalfjes werden in het verleden altijd verkocht voor de intensieve vleeshouderij”, vertelt Nelie. “We zagen het als een mooie uitdaging om ook de stierkalfjes op het eigen bedrijf te laten opgroeien. Wij laten ze castreren en op de uiterwaarden lopen. Zo geven we ze een mooi leven en dragen we bij aan de biodiversiteit in de natuur. Als de ossen volgroeid zijn, worden ze geslacht en verkopen we het vlees.”

De keuze had ook te maken met de fosfaatwetgeving. “De ossen vallen onder de vleesveesector, die kunnen buiten de fosfaatregeling blijven.” Ze zien de toekomst met vertrouwen tegemoet. Uitdagingen zijn het tegengaan van CO2-uitstoot en bodemdaling.

Onrechtvaardig
Het overheidsbeleid ervaren ze op sommige terreinen als onrechtvaardig. “Om het teveel produceren van mest tegen te gaan, is er de fosfaatwetgeving”, legt Nelie uit. “De biologische sector heeft altijd onder de norm gezeten. Toch moet de biologische sector bijdragen aan het omlaag brengen van fosfaat. Dat voelt alsof je de bekeuring moet betalen voor het door rood rijden van je buurman.”

Koeien afvoeren
“Ook biologische boeren moesten koeien inleveren. Maar als je extensief boert en naar verhouding niet zoveel koeien hebt, is dat erg zuur. Er zijn boeren die daardoor het hoofd nauwelijks boven water kunnen houden. Het kromme is: de minister zegt dat ze heel erg voor biologische, grondgebonden en duurzame landbouw is. Maar aan de andere kant worden deze boeren afgestraft. Ook voor ons betekende het dat we een aantal koeien moesten verkopen.”

Jongere generatie
Teunis Jacob geniet van de manier waarop de jongere generatie, Anja en Rokus, het boeren oppakt. “Zelf vind ik het nog steeds leuk om te boeren, maar dat ik de kans kreeg om wethouder te worden is ook mooi. Ik vind het leuk om Anja en Rokus de kans te geven het bedrijf naar hun eigen inzichten te ontwikkelen. De grote lijnen bespreken we met elkaar. Het is mooi als we het bedrijf op deze manier kunnen continueren.” Met een lach: “De dagelijkse sores kunnen ze zelf ervaren.”

Lentedag
Om burgers te laten zien waar voedsel vandaan komt en de biologische aanpak te promoten, houdt het jubilerende bedrijf op zaterdag 11 mei een lentedag. Op het programma staan onder andere een weidevogelexcursie, een toer over de boerderij en proeverijen met lokaal geproduceerde biologische producten. Ook is er een natuurfotograaf die tips geeft en er is ossen- en lamsvlees van de eigen boerderij te koop. Ook voor kinderen zijn er activiteiten, zoals een speurtocht, kalfjes en lammetjes aaien, ponyrijden, een waskaarsje maken bij de imker, knutselen of spelen in het hooi. Voor meer informatie: https://www.dedriewedden.nl/lentefeest_de_drie_wedden_is_25_jaar_biologisch/

Bron: het Kontakt/Beeld: Anne Marie Hoekstra