Nederland verliest in hoog tempo zijn weidevogels

Dat het mis is met de boerenlandvogels was bekend. Maar dat de situatie zo nijpend is, is nieuw. Volgens Vogelbescherming Nederland dreigen patrijs, zomertortel, watersnip en wulp binnen tien jaar in een aantal provincies uit te sterven, als de trend niet wordt gekeerd.

In Gelderland, Utrecht, Zuid- en Noord-Holland neemt het aantal weidevogels in hoog tempo af. Landelijk is er sinds 1990 een daling zichtbaar van 40 procent, in de provincies Gelderland en Zuid-Holland is de afname inmiddels veel hoger: 80 procent in dertig jaar. In Utrecht: 60 procent teruggang, in Noord-Holland: de helft, 50 procent. In vijf provincies zullen volgens Vogelbescherming binnen tien jaar het aantal torenvalken en ringmussen zijn gehalveerd.

De organisatie heeft aan de vooravond van de Statenverkiezingen voor alle provincies de balans opgemaakt. Conclusie: Nederland verliest in hoog tempo zijn vogels op het platteland. Het gaat dramatisch slecht met de boerenlandvogels, zowel de weidevogels als akkervogels lopen hard terug. Bestrijdingsmiddelen, insectensterfte en verlies aan leefgebied worden vaak genoemd als oorzaken.

Vogelbescherming wil dat de provinciale politiek in de komende vier jaar een trendbreuk bewerkstelligt. “Provincies hebben de verantwoordelijkheid. Ze moeten die pakken, nu het nog kan”, aldus Fred Wouters, directeur­­ van Vogelbescherming Nederland­­. De provincies zijn sinds 2017 de verantwoordelijke bestuurslaag voor het natuurbeleid. Volgens Vogelbescherming zijn ze verplicht ervoor te zorgen dat de populaties boerenlandvogels zich herstellen.

Sommige provincies hebben al beleidsplannen. Maar Flevoland, Limburg, Noord-Brabant en Zeeland hebben volgens Vogelbescherming geen serieus beleid voor het behoud van boerenlandvogels. Ook twee belangrijke weidevogel-provincies als Noord-Holland en Fryslân hebben volgens de organisatie tegen de afspraken in geen provinciaal actieplan voor weidevogels.

Grutto
“Friesland heeft ervoor gekozen een eerder reddingsplan voor weidevogels fors af te zwakken: de doelstelling om te streven naar 10.000 broedparen grutto’s, werd bijgesteld tot 4000 paar”, aldus Vogelbescherming. De grutto werd in 2015 door lezers van Trouw uitgeroepen tot ‘Vogel des Vaderlands’.

Als het beleid niet verandert, zal deze iconische weidevogel samen met de slobeend, kievit, watersnip en wulp binnen vijftig jaar zijn uitgestorven in Fryslân, voorspelt Vogelbescherming. De organisatie roept de provincie op om het eerdere streven van 10.000 broedparen grutto’s alsnog weer op te nemen in ‘een ambitieus provinciaal actieplan’. Alle provincies worden gevraagd het gebruik van bestrijdingsmiddelen en kunstmest terug te dringen en de neerslag van stikstof van verkeer, agrarische bedrijven en industrie verder te beperken.

In Zuid-Holland ligt er wel een actieplan klaar, maar hier ontbreken nog concrete acties, vindt Vogelbescherming. Gelderland krijgt van Vogelbescherming het advies het aantal hectares van duurzaam beheerde landbouwgebieden uit te breiden om akkervogels de ruimte te geven.

Gelderland doet het ‘duidelijk slechter dan de rest van Nederland’. De akkervogels zijn er sinds 1990 gehalveerd. Maar vooral bij de weidevogels is de teruggang dramatisch: 80 procent. “Maar liefst 17 van de 27 boerenlandvogels in Gelderland vertonen een neergaande trend.”

Ook de vooruitzichten voor boerenlandvogels in Zeeland zijn volgens Vogelbescherming ‘ronduit somber’.

Aanvulling vanuit Den Hâneker:
In de gebieden die onder het beheer van Collectief Alblasserwaard/Vijfheerenlanden vallen blijven de populaties gelukkig stabiel.

Bron: Trouw