Een appel of eitje uit de muur: het boerenerf als ‘buurtsuper’

Geen frikandel, maar een appel of een eitje uit de muur. Dat kan bij boeren in deze regio. Bij steeds meer agrariërs kun je producten halen die direct van het land komen. ,,Verser dan dit kan eigenlijk niet.’’

Boerderijautomaten en landwinkels schieten als paddenstoelen uit de grond langs de polderwegen. Verse streekproducten belanden rechtstreeks in de schappen of automaat. De verkoop van producten aan huis heeft voor de boeren een aantal voordelen. Waar er vroeger een tafel met jampotten en een geldtrommel – op goed vertrouwen – langs de landwegen stond, staat er nu een automaat die het voor boeren makkelijker maakt om de waren aan te bieden.

,,Een automaat is goede reclame voor het bedrijf. Ook houdt de boer meer over aan de opbrengst van de appels, eieren of melk van het bedrijf, omdat de prijzen vaak hetzelfde zijn als die in de supermarkt”, vertelt Theo Koekkoek, pluimveehouder uit Almkerk. ,,Wanneer voorbijgangers onze kippen door de wei zien lopen, verkopen de eieren zich vanzelf.’’

,,Het voordeel van een automaat is dat er geen personeel ingezet hoeft te worden, dat scheelt een hoop geld. Bovendien zijn we niet afhankelijk van beperkte openingstijden’’, stelt Peter Oostveen, mede-eigenaar van fruitbedrijf Oostveen uit Nieuwendijk. ,,Gemak is voor veel mensen belangrijk, daarom zorgen wij dat onze automaat van alle digitale gemakken is voorzien. We willen ons als bedrijf aanpassen aan de klant en niet andersom.’’ Bij sommige automaten kun je daarom zelfs ’s nachts terecht.

Klanten willen tegenwoordig graag weten waar hun voedsel vandaan komt, signaleren ook de boeren. Ze spelen daar slim op in. In de hele regio zijn inmiddels genoeg landelijke alternatieven voor de supermarkt te vinden. Een voorbeeld hiervan is fruithandel Van Os in Papendrecht, die beschikt over een grote landwinkel. Hetzelfde geldt voor boerderij ‘De Groene Geer’ in Nieuwland, waar een breed assortiment aan biologische producten verkrijgbaar is. Aan de provinciale weg in Dordrecht is een boerderijautomaat te vinden en in Noordeloos staat de bio-dynamische boerderij ‘Noorderlicht’, waar onder andere kaas wordt gemaakt zonder kunstmatige toevoegingen.

Dat de winkels en automaten ervoor zorgen dat consumenten meer betrokken raken bij het boerenleven, kan boer Arie-Nijs Korevaar uit Brandwijk beamen: ,,Door onze landwinkel, theetuin en melkdrive krijgt onze boerderij steeds wat meer bekendheid waardoor niet alleen omwonenden langskomen, maar ook toeristen vaker een bezoek brengen aan ons bedrijf. Zij hebben dan bijvoorbeeld onze melkdrive voorbij zien komen op internet en waren nieuwsgierig.’’

De eieren in de automaat op het erf van Theo en Sonja Koekkoek zijn 24 uur per dag te koop en nooit ouder dan 12 uur. ,,Verser kan eigenlijk niet’’, vertelt Theo. ,,Een jaar of tien geleden werd de Boerenerfdag georganiseerd bij ons op de boerderij. Daar ontstond het idee om een eierautomaat langs de weg te zetten, als reclame voor het bedrijf. Het liep zo goed dat we de automaat zo’n zes keer per dag moesten bijvullen.’’

Inmiddels is de automaat dubbel zo groot geworden om aan de vraag te kunnen voldoen. Het akkerbouw en pluimveebedrijf aan de Uppelseweg in Almkerk telt zo’n 40.000 kippen, die elke dag ongeveer 35.000 eieren leggen. Het bedrijf houdt zowel scharrel- als vrije-uitloop kippen. De scharrelkippen zitten in een schuur met een overdekte uitloopruimte en de vrije-uitloop kippen lopen buiten. Het verschil tussen de eieren is onder andere te zien aan de kleur: scharreleieren zijn wit, vrije-uitloop eieren bruin. Ook de prijs van de vrije-uitloop eieren ligt hoger dan die van het scharrel­ei.

,,Door de eierverkoop aan huis houden de pluimveehouders meer over van de winst, omdat de prijs gelijk ligt met die van de supermarkt’’, zegt Theo. Wanneer de meeste eieren verkocht worden? ,,Met Pasen natuurlijk, dan vliegen de witte eieren bijna letterlijk de automaat uit.’’

Bij de forelvisvijver Zederik in Meerkerk kunnen liefhebbers zelf hengelen naar hun avondmaal. Eigenaar Rosita Steenis rookt de vissen desnoods ook voor haar bezoekers. ,,We zijn met het roken begonnen, omdat veel bezoekers niet wisten wat ze met een rauwe forel aan moesten. Gerookte forel is makkelijk te verwerken in een salade.’’

De visvijver is van 1 mei tot 30 september alle dagen geopend vanaf 07.30 uur en in de herfst/winter-periode gesloten op dinsdag en donderdag.

Behalve recreanten zitten ook er regelmatig sportvissers geduldig te hengelen naar de grootste vis. ,,De visvijver is twintig jaar geleden ontstaan uit liefde voor sportvissen’’, zegt Rosita. De forellen worden opgekweekt in bassins en gaan daarna naar de vijver. Bij de vijver zijn ze maar wat trots op hun vis. ,,In 2012 hebben we de eerste en tweede prijs voor Streekproduct van het Jaar gewonnen met onze zalm-regenboogforel’’, zegt Rosita trots.

Niet alle vis die gevangen wordt, gaat met de klant mee naar huis. Wanneer er twee vissen worden gevangen, mag er één worden meegenomen, de ander gaat naar de voedselbank. ,,Zo wordt er niks weggegooid. Als je naar de supermarkt gaat, heb je minder gevoel bij wat je koopt. Wij proberen mensen bewust te maken van de waarde van ons product.’’

Bij Fruitbedrijf Oostveen in Nieuwendijk haal je appels en bananen uit de automaat. Die wordt in de volksmond wel gekscherend ‘de fruitfebo’ genoemd, vernoemd naar de snackbar.

,,De automaat is van alle digitale gemakken voorzien’’, zegt mede-eigenaar Peter Oostveen. ,,Hij is te bedienen met een touchscreen. Na het kiezen van het gewenste product, kan er met pin of contant worden betaald. Vervolgens gaan de deurtjes vanzelf open.’’

De hele dag door is er aanloop van bewoners uit Nieuwendijk en omstreken, waardoor de automaat regelmatig wordt aangevuld. Het assortiment bestaat onder andere uit appels, kersen en peren uit de boomgaard. Ook aardappelen en eieren van andere boeren uit de buurt zijn er verkrijgbaar. ,,We verkopen ook appels die niet verkrijgbaar zijn in de supermarkt,’’ vertelt Peter. ,,Ironisch genoeg zijn juist die appels populair in onze automaat.’’ Daarnaast heeft Oostveen een eigen appelras ontwikkeld. ,,Dat kan gegeten worden door mensen die last hebben van een appelallergie.’’

In de zomer is er naast de fruitautomaat ook een kersenkraam geopend, waar behalve kersen ook ijs verkrijgbaar is. Dan trekt het boerenbedrijf geregeld veel bezoekers. ,,Op het erf hebben we dan ook een terras staan, waar fietsers en andere bezoekers in het zonnetje een vers stuk fruit kunnen proberen.’’

De automaat is dagelijks ‘geopend’ tussen 06.00 en 21.00.

Op het erf van boerderij de Riekjeshoeve in Brandwijk staat een melkdrive. Daar kun je niet, zoals bij de McDrive, doorheen rijden, maar wél zelf je eigen rauwe melk tappen.

Het direct aan de lippen zetten is geen goed idee. ,,De melk belandt direct van de koe in de tap en moet eerst worden gekookt, voordat hij kan worden gedronken’’, zegt eigenaar Arie-Nijs Korevaar.

,,Voordat we 2,5 jaar geleden zijn begonnen met de winkel, hadden we een schaftkeet waar dorpsgenoten en voorbijgangers koffie konden drinken. Toen de nieuwe schuur gebouwd werd, zijn we in de oude schuur begonnen met de boerderijwinkel. We kregen toen regelmatig de vraag of we ook melk aan huis verkochten. Daar is het idee voor de melkdrive uit ontstaan.’’

Melk tappen kan op de boerderij van 06.00 tot 22.00 uur, elke dag behalve op zondag. Flessen en kannen waarin de melk vervoerd kan worden, moeten de melkliefhebbers van huis meenemen. De boerderijwinkel wordt vooral gerund door Arie-Nijs’ vrouw Ada. In de winkel zijn allerlei streekproducten te vinden: kaas, zuivel, seizoensgroenten en zelfgemaakte jam. Ook het vlees van de koeien uit het bedrijf wordt er verkocht.

Behalve de winkel kan ook de boerderij worden bezocht: voor 2 euro per persoon kunnen bezoekers er rondleidingen krijgen. Daarnaast doet de Riekjeshoeve jaarlijks mee aan de Open Boerderijdag.

Bron: AD Rivierenland