Scheuren van een meter diep door droogte in Alblasserwaardse polder

Waterschap Rivierenland heeft gisteren dijken in de Alblasserwaard gecontroleerd op scheuren door de droogte. ,,Deze is bijna een meter diep!’’

Verbaasd kijken de schapen om zich heen. Waar ze normaal gesproken iedere dag op hun gemak kunnen grazen op de kade, nadert nu ineens een groepje mannen met felgekleurde hesjes. Wat doen die kerels in hun territorium? Ze besluiten het niet af te wachten en hun heil verderop te zoeken, maar de mannen met de hesjes lopen dezelfde kant op.

De grazers blijven dus ook stug doorlopen, maar op een gegeven moment stuiten ze op een hek en kunnen ze niet meer verder. De dieren vertrouwen het nog altijd niet en besluiten het dan op een rennen te zetten. Langs de slootkant, zo ver mogelijk van de indringers vandaan, gaan de twintig dieren in gestrekte draf in tegengestelde richting tot ze zich weer veilig wanen. Het grazen kan weer doorgaan.

De drie mannen zijn van Waterschap Rivierenland en bezig met een inspectieronde van de zogeheten ‘groene’ dijken in Kinderdijk. Dat zijn dijken waarop geen wegen lopen, zoals hier langs de Hoge Boezem van de Overwaard en het Achterwaterschap in Kinderdijk. De preventieve inspectie wordt uitgevoerd, omdat er vanwege de uitzonderlijke droogte van de afgelopen weken een neerslagtekort is van 175 millimeter. Normaal gesproken is dat tekort in september zo’n 100 millimeter. Alle groene dijken in de Alblasserwaard, van Kinderdijk tot aan Gorinchem, worden daarom gecheckt.

App
De inspecteurs-voor-een-dag moeten alle scheuren die langer zijn dan 10 meter, breder dan 10 centimeter en dieper dan 30 centimeter vastleggen in een app. Dijkbeheerder Adrie Kraaijeveld beoordeelt vervolgens of er actie ondernomen moet worden.

Leendert Jan den Hartog is normaal gesproken monteur bij het waterschap, maar vandaag mag hij met muskusrattenvanger Gerard Middelkoop en toezichthouder Stijn Verhulst op scheurenjacht in Kinderdijk. De drie dijkwachten nemen samen zo’n 15 kilometer dijk in het molendorp alleen al onder de loep.

Het trio is één van de vier patrouilles die vanuit Kinderdijk op pad gaan, vanuit vertrekpunt Groot-Ammers gaat nog eens een kwartet de Alblasserwaardse polder in. Met zijn allen controleren ze ongeveer 90 kilometer kade.

De drie mannen starten bij de zogeheten Hoge Molen, aan de kant van Nieuw-Lekkerland. En daar is het al direct raak. Een scheur kronkelt zich een weg via het talud naar de bovenkant van de dijk. Het meetlint wordt tevoorschijn gehaald. ,,Nou, hij is 10 centimeter breed hoor. Noteren maar’’, zegt Verhulst, maar zijn kompanen schudden hun hoofd. ,,Deze is geen tien meter lang joh. Dus hier hoeven we nets mee te doen.’’ Ze bladeren nog eens door de beschrijving die Kraaijeveld heeft meegegeven.

Bamboestokje
Middelkoop wacht daar al niet eens meer op. Hij is verder gelopen. ,,Moet je hier eens kijken! Dit is veel gekker’’, roept hij dertig meter verderop. Een meetstok verdwijnt wel een halve meter diep in de scheur. Met bamboestokje met fel oranje vlaggetjes wordt de scheur gemarkeerd. ,,We geven dat ook wel aan in de app, maar die is niet helemaal precies tot op de centimeter nauwkeurig. De locatie kan dan tot tien meter. Dat kan wel tien meter verschillen. Met die vlaggetjes kan de plek snel teruggevonden worden als er iets aan gedaan moet worden’’, weet Den Hartog.

In de app worden alle relevante gegevens genoteerd, zoals de afmetingen en de precieze plek. ,,Dit is een binnenkruin he’’, vraagt Den Hartog bij een scheur in een dijkje op een steenworp afstand van het complex van voetbalvereniging Nieuw-Lekkerland. Dat is het deel aan de landzijde van de dijk, waar die naar het talud afbuigt. Ook worden overzichtsfoto’s gemaakt van de beschadigingen. Daarnaast worden ook van dichtbij beelden geschoten, met een lineaal in beeld. Daardoor is in één oogopslag duidelijk hoe groot of klein de scheur in kwestie is.
Verder wordt genoteerd of het om een nieuwe of een oudere gaat. ,,Deze is volgens mij wel redelijk nieuw’’, oordeelt Verhulst over een exemplaar bij het Achterwaterschap. ,,Hoe ik dat zie? Er groeit geen gras in, dus dat moet wel.’’
De mannen hebben lol in de speciale klus. ,,Hé, niet al mijn bamboestokjes uit mijn rugzak halen he. Anders kunnen jullie me straks niet meer herkennen als ik tussen de Chinezen loop te wandelen’’, grapt Den Hartog, als één van zijn kameraden er met het bamboe vandoor wil gaan.

,,Dit is voor ons eigenlijk een uitje hoor’’, zegt Verhulst, die tussen het plezier met zijn collega’s stevig doorstapt. Dat moet ook wel, want ze moeten nog een behoorlijke afstand afleggen.

Kantoor
,,Deze is bijna een meter diep, jongens! Kijk maar, mijn meetstok past er bijna helemaal in.’’ Rattenvanger Middelkoop is onder de indruk van zijn vondst. Het is één van de langste scheuren die de mannen deze dag aantreffen: deze is bijna 30 meter lang. Nauwkeurig worden alle gegevens vastgelegd. ,,Hebben ze straks op kantoor wat te doen’’, ginnegappen de dijkwachten.

In de verte gillen de ganzen. Als de mannen in de richting van jachthaven Overwaard lopen, worden ze opgemerkt door een stel pony’s. De nieuwsgierige viervoeters zijn een stuk minder angstig dan de schapen van even daarvoor en komen het bezoek besnuffelen. Langzaam steekt de wind op en wie goed oplet ziet of voelt zelfs een spatje regen, al mag dat eigenlijk geen naam hebben.

Maar dat is wel degelijk de eenvoudigste oplossing voor de beschadigde dijken. ,,Een paar goede plensbuien hebben we nodig. Dan zet de kleigrond uit en gaan de meeste scheuren vanzelf weer dicht. Maar het probleem is nou juist dat voorlopig niet of nauwelijks regen voorspeld wordt.’’

Bron: AD