Artikel Melkvee.nl | Opbrengst productief kruidenrijk grasland kan zich meten met blijvend grasland

In het interdisciplinair onderzoek vergeleken de onderzoekers productief en extensief (laagproductief) kruidenrijk grasland met gangbaar blijvend grasland met Engels raaigras. Op productief kruidenrijk grasland staan mengsels van grassen en kruiden die een goede productie leveren, vergelijkbaar met blijvend grasland.

De onderzoekers vergeleken de productie, voederwaarde, bodemkwaliteit en biodiversiteit van deze drie graslandtypen op 12 locaties op zandgrond in de Achterhoek. Het blijvend grasland was gemiddeld acht jaar niet geploegd, bestond voor meer dan 90 procent uit Engels raaigras en werd gangbaar bemest met drijf- en kunstmest. Het productief kruidenrijk grasland bestond uit een mengsel van grassen, vlinderbloemigen en kruiden die twee jaar daarvoor waren ingezaaid en gangbaar werden gemest. Het extensief kruidenrijk grasland werd bovendien al 20 jaar extensief beheerd (geen mest, later maaien) en bevatte meer dan 15 plantensoorten per 25 vierkante meter.

Verdringing klaver
Het productief kruidenrijk grasland zorgde onder gunstige omstandigheden voor een even hoge grasproductie als blijvend grasland, en produceerde in droge jaren en bij minder bemesting zelfs méér gras. Minpunt is wel dat de klavers en kruiden worden verdrongen door de grassen, waardoor de voordelen op gebied van biodiversiteit verminderen. Daarom moet de persistentie van de klavers en kruiden in productief kruidenrijk grasland worden verbeterd, zegt onderzoeker Nick van Eekeren van het LBI.

CO2-opslag gelijk
Kijkend naar de klimaataspecten, bleek de CO2-opslag in de bodem van de drie graslandtypen even groot. De natuurlijke stikstofbinding door vlinderbloemigen was het hoogste in productief kruidenrijk grasland, waarmee boeren met dit graslandtype het beste het gebruik van kunstmest kunnen afbouwen.

Grondbewerking drukt bodemleven
De biodiversiteit in de bodem, in de vorm van de bacteriën, schimmels en aaltjes, was het hoogste in extensief kruidenrijk grasland en het laagste in productief kruidenrijk grasland. ‘Het bodemleven in de drie graslandtypen lijkt het meest te worden beïnvloed door de verstoring door grondbewerking: hoe hoger de leeftijd van het grasland, hoe hoger de aantallen en biomassa van het bodemleven en hoe hoger de diversiteit’, schrijven de onderzoekers. ‘Een langere levensduur van graslanden is daarom van groot belang.’

Bestuivers
Kijkend naar het aantal plantensoorten per perceel, dan scoort extensief kruidenrijk het beste en blijvend grasland het slechtste. Dit geldt ook voor het aantal insecten. ‘De intensiteit van het landgebruik blijkt van allesbepalende invloed op de soortenrijkdom en talrijkheid van insecten in de drie graslandtypen’, aldus de onderzoekers. Hoe hoger het bemestingsniveau en hoe vaker de boeren maaien en beweiden, hoe minder insecten. In extensief beheerd grasland komen meer plantensoorten voor en die zorgen weer voor meer insectensoorten, waaronder bestuivende insecten. In productief kruidenrijk grasland komen meer bestuivers voor dan in blijvend grasland, maar voor de biodiversiteit is uitbreiding van het areaal extensief kruidenrijk grasland essentieel, zeggen de onderzoekers.

Dat laatste geldt ook voor weidevogels. De productieve graslandtypen zijn in de huidige setting ongeschikt als broedhabitat voor veel weidevogels, omdat het maairegime geen volledige nestcyclus toelaat.

Betere basis voor biodiversiteit
De onderzoekers concluderen dat productief kruidenrijk grasland een betere basis vormt voor behoud van biodiversiteit in agrarisch gebied dan blijvend grasland, maar geen alternatief vormt voor extensief kruidenrijk grasland. Ze adviseren om het maairegime te verlagen, zodat meer planten en dieren in staat zijn om zich voort te planten.

Bron: Melkvee.nl