Artikel Nieuwe Oogst | ‘Een miljoen kilo meetmelk melken op ontspannen manier’

Het melkveebedrijf van Jan Arie Koorevaar mag zich sinds 1 april 2024 officieel biologisch noemen. Door vijftien jaar lang te zorgen voor genoeg grond als basis voor het bedrijf, heeft hij de omschakeling kunnen maken. Zijn doel is op een ontspannen manier een miljoen kilo meetmelk te melken.

Koorevaar runt samen met zijn vrouw Janneke (42) een biologische boerderij in Goudriaan, waar ze met hun drie kinderen Matthias (14), Yfke (12) en Melle (10) wonen. Koorevaar zit vanaf 2003 in de maatschap met zijn vader en moeder. Hij heeft de boerderij in 2019 overgenomen van zijn ouders Arie (70) en Marrie (69) Koorevaar. ‘De plaats waar de boerderij in het dorpslint stond, werd te krap. Daarom is in 2008 het hele bedrijf ongeveer 200 meter verder opnieuw gebouwd.’

Al vijftien jaar waren Koorevaar en zijn vader bezig met land kopen. ‘Mijn doel is een miljoen kilo meetmelk melken op een ontspannen manier. Je moet proberen het jezelf makkelijk te maken.’ Alle grond achter de boerderij hebben, is daar een voorbeeld van.

‘Van alle 99 hectare kadastrale grond, hebben we 95 hectare achter de boerderij liggen die makkelijk begaanbaar is door een weidepad’, legt Koorevaar uit. ‘Dat zorgt ervoor dat we makkelijk en snel kunnen werken.’ De ondernemer wil niet te afhankelijk zijn van anderen. ‘Genoeg grond zorgt ervoor dat we voldoende mestplaatsingsruimte hebben en de koeien het hele jaar door kunnen worden gevoerd van eigen ruwvoer.’

Mijn grootste verbazing was dat biologisch ook meerdere vormen kent
JAN ARIE KOOREVAAR, BIOLOGISCH MELKVEEHOUDER IN GOUDRIAAN (ZH)

Volgens Koorevaar is de locatie van de boerderij het vertrekpunt. ‘Uiteindelijk bepaalt de locatie wat mogelijk is. Kijk goed naar wat kan op deze plek.’ De stap om over te gaan op biologisch was vanzelfsprekend, door de kansen die deze locatie de familie bood.

‘Wij hadden het geluk dat onze buren ons de afgelopen vijftien jaar hun grond hebben gegund.’ Toen was grond nog niet zo kostbaar als nu en dat hebben Koorevaar en zijn vader met beide handen aangepakt. ‘In deze hoek lagen weinig kapers op de kust. Daardoor hebben we veel hectares achter de boerderij kunnen kopen.’

Buiten het feit dat Koorevaar telkens voor voldoende grond zorgde, hield hij zich ook bezig met agrarisch natuurbeheer. ‘Ik ben lid van het gebiedscollectief en doe aan weidevogelbeheer, randenbeheer, extensief weiden, een rustperiode, plasdras en ik huur grond van Staatsbosbeheer.’ Dat maakte omschakelen naar biologisch makkelijker.

Omschakelen ging vlot
De overstap van gangbaar naar biologisch is in twee jaar gemaakt. In oktober 2021 heeft de familie in goed overleg besloten het proces in gang te zetten. ‘We hebben dit aan de keukentafel met elkaar besproken omdat ik wilde weten wat mijn kinderen ervan vonden.’ Alle drie vonden ze het een goed idee. ‘Mijn vader zei dat ik het gewoon moest doen als het bij me zou passen.’

Koorevaar vindt het belangrijk dat zijn kinderen eerst de wereld gaan ontdekken. Mochten ze na die tijd interesse hebben in het bedrijf, is dat zeker mogelijk. ‘Als jonge boer heb ik buiten de deur gewerkt, ook internationaal. Ik gun mijn kinderen ook die vrijheid om te ontdekken.’

Door de overstap naar biologisch, kan de ondernemer meer aflossen. Zo is het voor zijn kinderen in de toekomst makkelijker het bedrijf rendabel over te nemen. Mocht het zo zijn dat twee van zijn kinderen interesse hebben in het bedrijf, dan is een tweede locatie een optie.

Niet de laatste verandering
De vader van Koorevaar zei toen hij voorstelde om biologisch te gaan boeren: ‘Dit zal niet de laatste verandering zijn.’ Daar kan Koorevaar zich goed in vinden. ‘Als ondernemer moet je constant je blik blijven verbreden en kijken welke ontwikkelingen spelen’, stelt hij. ‘Als ondernemer ben je nooit klaar en aanpassen hoort erbij.’

Op 1 april 2022 is de ondernemer begonnen met omschakelen, door te stoppen met kunstmest en gewasbeschermingsmiddelen. Kunstmest achterwege laten, was geen grote stap. ‘Ik gaf in de jaren daarvoor alleen nog een voorjaarsgift van 40 kilo, dus die verandering was goed te doen.’

Een jaar later is Koorevaar begonnen met het omschakelen van de dieren. De koeien kregen biologisch voer en hij gaf geen droogzetantibiotica meer. ‘Het is nu nog belangrijker om de koeien goed te begeleiden voor, tijdens en na de droogstand.’

Koorevaar bouwt het krachtvoer af richting het einde van de lactatie en voert de koeien in de droogstand heel strak onder de 800 VEM. Het drogekoeienrantsoen bestaat uit drie verschillende kwaliteiten natuurhooi, gemengd met de eerste en tweede snede. ‘Ik probeer mijn koeien droog te zetten onder een streefwaarde van 15 liter per dag’, legt hij uit.

De overgang had geen gevolgen op het gedrag van de koeien. Koorevaar verwacht ook niet dat dit nog gaat veranderen. Op het gebied van gezondheid is ook weinig veranderd. Alleen het celgetal is iets gestegen sinds de aanpassingen. ‘De koeien komen, wat nieuwe gevallen betreft, hoger uit de droogstand dan voorheen.’ De ondernemer probeert dat te onderdrukken door nauwkeuriger te werken en intensiever boxen uit te krabben en kalk te strooien.

De productie van de koeien is het afgelopen jaar niet gedaald, maar juist gestegen. Dat komt volgens Koorevaar doordat hij goed ruwvoer heeft kunnen winnen. ‘Eigen ruwvoer is nu nog belangrijker geworden en ik merk dat daar veel winst te behalen valt, als ik daar meer bovenop zit.’

Een van de aanpassingen die Koorevaar heeft gedaan aan zijn ruwvoermanagement, is de manier van inkuilen. Afgelopen jaar is het gras voor het eerst gehakseld en zijn alle percelen bemest met de sleepslang. Ook een nulbroeiplan zorgt ervoor dat hij minder verliezen heeft.

‘Ik wil gewoon geen broei in mijn kuil en daar heb ik samen met de loonwerker een protocol voor gemaakt.’ Koorevaar legt uit dat het gras wordt aangereden met een shovel en trekker voor de optimale drukverdeling. Dat, in combinatie met gehakseld gras, zorgt voor minimaal lucht in de kuil. Een nieuwe sleufsilo geeft meer opslagruimte, zodat het gras niet boven de sleufsilomuren uitkomt. De resultaten van zijn nauwkeurige werk leiden volgens hem tot minder verliezen en een betere melkproductie.

Voordat de ondernemer de knoop doorhakte om over te schakelen naar biologisch, ging hij veel in gesprek met andere bioboeren. ‘Mijn grootste verbazing tijdens deze gesprekken met verschillende boeren was dat biologisch ook meerdere vormen kent.’

Adviseurs aangehouden
Naast het gesprek aangaan met andere boeren, heeft het Koorevaar ook geholpen bij zijn vaste adviseurs van PPP-Agro en Agrifirm te blijven. Hij geeft aan dat relaties heel belangrijk voor hem zijn. ‘Ik wil blind vertrouwen kunnen hebben in mijn leverancier en adviseur.’

Biologisch worden lijkt voor velen een grote stap. Volgens Koorevaar zit de grootste drempel in je eigen hoofd. ‘De omschakelperiode kost gewoon echt geld en dat is niet makkelijk. Maar juist daarom denk je heel goed na over de keuzes die je maakt.’ Hij raadt andere boeren aan niet te veel na te denken over wat anderen vinden, maar eigen keuzes te maken. ‘Stel jezelf brutaal de vraag: wat wil ik? Wacht niet tot iemand anders die vraag aan je stelt.’

Biologisch boeren geeft wel heel wat meer papierwerk. ‘Daar heb ik geen moeite mee, zolang ik daarvoor wordt beloond. Het kost extra tijd, maar het levert me ook meer op.’ Toen het papierwerk op orde was, werd een nieuwe excretietabel voor biologische koeien ingevoerd en kwam de maatregel voor bufferstroken opeens opduiken. ‘Ik dacht: oh nee. Alles is in balans en dan is het weer niet voldoende. Nu ben ik weer jaren extra bezig om die nieuwe regeltjes financieel weg te poetsen.’

Nieuwbouw van lodges
Zoals Koorevaars vader zei, is dit niet de laatste verandering. ‘Op dit moment zijn we bezig met de vergunning voor de bouw van twee lodges op de boerderij. Daarmee bieden we een soort chique overnachting, uitkijkend op de poldernatuur.’ Dat zorgt volgens Koorevaar voor meer verbinding tussen burger en boer.

‘Mensen ontvangen en denken positief over biologische boeren, een recente LinkedIN-post over de omschakeling leverde meer dan 80.000 views op’, geeft de ondernemer aan. Het contact tussen biologische collega’s ervaart hij ook als prettig. ‘Het is net als vroeger, toen waren boeren heel positief en werd met waardering naar koeienboeren gekeken.’

Bedrijfsgegevens
Naam: Jan Arie Koorevaar (44) Plaats: Goudriaan (ZH) Bedrijf: Melkveehouderij met 115 koeien en 50 stuks jongvee Grootte: 99 hectare, waarvan 16 hectare natuurgrond. 95 hectare ligt achter de boerderij. De koeien produceren 8.600 kilo melk per dier per jaar (rollend jaargemiddelde), met 4,50 procent vet en 3,55 procent eiwit. De melk wordt afgenomen door Eko-Holland. De koeien worden gemolken door twee Lely A4-robots.

Bron: Nieuwe Oogst