Artikel Nieuwe Oogst: LTO start met burgers actie voor kruidenrijk grasland

‘Best spannend’, noemt Brouwer de Koning het samenwerkingsprogramma tussen LTO-vakgroep Melkveehouderij en duurzaamheidsorganisatie Urgenda dat deze week start. De bedoeling van het project is dat Urgenda via een crowfundingsactie 150.000 euro bij elkaar gaat halen, maar er is de toezegging dat er 1.001 hectare kan worden ingezaaid.

Met dat geld kunnen melkveehouders een korting van 150 euro per hectare krijgen op de aanschaf van zaaizaad voor kruidenrijk grasland. Op die manier kan er dus 1.001 hectare kruidenrijk grasland in Nederland bij komen. ‘Een mooie actie, maar we realiseren ons ook dat de samenwerking met Urgenda gevoelig ligt’, zegt Brouwer de Koning.

Waarom deze actie?

‘Kruidenrijk grasland staat de laatste jaren veel in de belangstelling als manier om de biodiversiteit in het weiland te vergroten, met meer vogels en insecten. Bovendien zien veel gebruikers van kruidenrijk grasland positieve resultaten bij hun dieren, bijvoorbeeld op het gebied van gezondheid. Kruidenrijk grasland past ook bij een klimaat dat steeds droger wordt. De gewassen wortelen dieper, en blijven langer doorgroeien.

‘Daarnaast is kruidenrijk grasland of natuurbeheer vaak een voorwaarde om in aanmerking te komen voor allerlei duurzaamheidsprogramma’s van zuivelondernemingen. We zien dus dat steeds meer melkveehouders aan natuurbeheer doen of kruidenrijk grasland inzaaien, vooral in die gebieden waar de mogelijkheid bestaat om overeenkomsten via de agrarische natuurverenigingen af te sluiten.

‘Maar er zijn ook ‘witte gebieden’ waar boeren geen compensatie daarvoor krijgen. Het vraagt van die melkveehouders dus een dubbele investering ten opzichte van regulier graszaad om eens een stuk met kruiden in te zaaien. Met deze actie willen we onder andere deze groep melkveehouders de mogelijkheid bieden om kennis te maken en ervaring op te doen met kruidenrijk grasland.’

Waarom samen met Urgenda?

‘Urgenda streeft ook naar meer biodiversiteit, bijvoorbeeld via kruidenrijk grasland in het Nederlandse landschap. Er zijn meer maatschappelijke organisaties die dat willen. Maar Urgenda neemt nu zelf verantwoordelijkheid door haar achterban op te roepen om boeren financieel te ondersteunen in hun streven naar meer divers grasland.

‘Dat laatste is voor ons erg belangrijk. Er wordt vaak door politiek en maatschappij tegen boeren gezegd dat we moeten veranderen of ons bedrijfsmodel moeten aanpassen. Maar vaak is er geen oog voor de financiële consequenties die daarbij komen kijken. Urgenda laat zien dat ze met dit project bereid is om boeren financieel te ondersteunen in hun streven naar meer kruidenrijk grasland.’

U kent ongetwijfeld de verhitte discussie bij zuivelconcern FrieslandCampina over de samenwerking met Natuurmonumenten. Is de vakgroep niet bang voor soortgelijke reacties?

‘Die discussie gaat er vast komen. Maar we lopen we er niet voor weg. Laat het helder zijn: op veel punten zijn Urgenda en LTO Nederland het niet met elkaar eens. Maar we vinden dat je op punten waarin je het wel met elkaar eens bent, de samenwerking kunt zoeken om een win-winsituatie te creëren voor de boeren, de maatschappij en de biodiversiteit.’

Vindt de vakgroep dat alle melkveehouders kruidenrijk grasland moeten hebben?

‘Nee hoor, melkveehouders moeten zelf bepalen welke bedrijfsvoering het beste bij hun situatie past en daarin vrijheid krijgen om te ondernemen.

‘Wel vinden we dat als er vanuit de maatschappij of de politiek bepaalde wensen zijn, zoals meer kruidenrijk grasland, burgers en organisaties ook een verantwoordelijkheid hebben om boeren daarin financieel te ondersteunen. We nodigen andere organisaties die ook roepen om meer biodiversiteit of andere maatschappelijke wensen hebben, dan ook op om ons te ondersteunen.’

Dan de praktische kant van het project. Om welk mengsel gaat het?

‘Het gaat om een productief saladebuffet. Een mengsel met 80 procent grassen, 10 procent klaver en 10 procent kruiden. De samenstelling is aangepast per grondsoort. Er is een mengsel voor zand, veen en een voor klei.’

Bij deze actie werken jullie samen met zaadhandelaar Pure Graze. Waarom?

‘We zijn met drie leveranciers begonnen. Uiteindelijk is het Pure Graze geworden omdat het bedrijf goede zaadmengsels levert en goede begeleiding en ondersteuning kan bieden aan de deelnemende boeren. Dan moet je niet alleen aan persoonlijke ondersteuning denken, maar ook aan webinars of superclasses. De informatie komt ook voor een grotere groep veehouders beschikbaar.’

Waarom geldt de actiekorting voor maximaal 3 hectare?

‘LTO wil zoveel mogelijk melkveehouders de mogelijkheid bieden om kennis te maken met kruidenrijk grasland. Dus daarom hebben we die grens van 3 hectare ingebakken. Uiteindelijk hopen we graszaad voor 1.001 hectare kruidenrijk grasland via crowdfunding aan te kunnen bieden.’

Wat wordt het resultaat van dit project?

‘Voor ons is het belangrijkste resultaat dat melkveehouders op een laagdrempelige en voordelige manier zelf kennis kunnen maken met kruidenrijk grasland en zelf de voordelen kunnen ervaren.
‘Maar dit project bevordert natuurlijk ook de biodiversiteit en heeft een positief effect op het klimaat.’