Artikel Kontakt: Agrariërs uit raad en college tegenover elkaar tijdens debat over landbouw

MOLENLANDEN • Ze zijn allebei boer in hart en nieren: wethouder Teunis Jacob Slob en CDA-raadslid Jan Arie Koorevaar. Toch waren ze het donderdagavond tijdens de raadsvergadering van Molenlanden stevig oneens over het ambitiedocument landbouw.

De twee waren de hoofdrolspelers in een stevig debat over een document met landbouw als thema. In het stuk geeft het college aan hoe het de problemen waar de sector mee te maken heeft wil aanpakken. Het gaat om de klimaatverandering, energietransitie, waterbeheer, biodiversiteit, bodemdaling, stikstofproblematiek, voedselzekerheid en voedselveiligheid.

Waardeoordelen
Diverse raadsleden hadden kritische vragen, met name over de aanpak. De scherpste inhoudelijke kritiek kwam echter van Koorevaar, die vindt dat er teveel waardeoordelen in het stuk staan. Waardeoordelen die de CDA-fractie niet deelt. “Hoezo: de huidige vorm van landbouw is niet houdbaar? Hoe bedoelt u: meer vergroening? Ook is de LTO niet gekend in de totstandkoming van dit document.”

Koorevaar vervolgde: “Het document is wat onze fractie betreft nog niet goed genoeg. Waar wilt u specifiek op inzetten en invloed op uitoefenen? En waarop niet? De discussie kan alle kanten op wapperen. Ik stel voor dit document niet mee te nemen naar de besluitvormende raad. De structuur ontbreekt en oordelen moeten wat onze fractie betreft uit dit stuk.”

Concrete punten
Ook andere raadsleden vinden de tekst van het document niet concreet genoeg. Slob moet nu een lijstje met concrete punten opstellen waarover hij met agrariërs in Molenlanden in gesprek wil.

Jan Lock (SGP) was het niet op alle punten met Koorevaar eens. “Inderdaad, de sector heeft geminderd met stikstofuitstoot, maar je moet realistisch kijken naar waar we naartoe moeten.”

Realistische ambitie
Vervolgens verwoordde Lock de mening van meer raadsleden toen hij zei: “Als je een lokale speler bent bij een mondiaal probleem, moet je heel goed weten aan welke knoppen je kunt zitten als Molenlanden en welke partners je nodig hebt. We willen een realistische ambitie. Die hebben we nu voor ons gevoel niet. Op het moment dat je aan tafel zit met mensen, willen die weten wat je te bieden hebt. Niet alleen plannen, maar ook kaders.”

Instemming
Curth Roth van Doe Mee sprak andere taal. “Wij staan er positiever in. Dit is een ambitiedocument waarin de plannen nog vorm moeten krijgen. We hechten groot belang aan het toekomstbestendig maken van ons agrarisch gebied om zo perspectief te bieden aan jonge agrarische ondernemers. Het is goed te horen dat het Rijk aan de provincie 22 miljoen euro beschikbaar heeft gesteld om in te zetten tegen bodemdaling.” Roth stemde ‘volmondig’ in met het document.

Verwachtingsmanagement
De CU vroeg bij monde van Pieter van Bruggen om ‘verwachtingsmanagement’. “Er is veel ambitie, maar in veel gevallen gaan andere overheden over dingen. We moeten oppassen dat we niet allerlei onderwerpen naar ons toe trekken, terwijl we daar weinig invloed op hebben. Wees eerlijk over de onmogelijkheden.”

Paul Verschoor van Progressief Molenlanden (PM): “Je moet voldoende sturingsmogelijkheden hebben. Veel is beleid van hogere overheden.” Bert Moret (VVD) vroeg om een lijstje met punten waar de gemeente invloed op kan uitoefenen.

LTO
Slob: “We willen dit document gebruiken om met de sector in gesprek te gaan. Een van de eerste partijen die we gevraagd hebben om dit document te bespreken is de LTO geweest.” Koorevaar: “De LTO ziet te veel waardeoordelen.” Slob: “Ik denk dat we juist getracht hebben een open houding aan te nemen.”

Maar Koorevaar vond de houding van het college niet open. “U zegt: ‘De huidige vorm van landbouw is niet houdbaar’. Waar blijkt dit uit? Zet u daar niet diverse partijen mee in een hoek?” Slob: “Ondernemerschap is constant in beweging. Als dat het probleem is, denk ik dat we er snel uit zijn.”

Niet ‘aftimmeren’
In tegenstelling tot raadsleden denkt de wethouder dat boeren juist niet zitten te wachten op een lijstje. Hij wil het gesprek met hen niet ‘aftimmeren’. “Wellicht komen er in een dialoog hoofdthema’s uit.” Lock: “Ik denk dat het efficiënter kan door je tot de kern te beperken. Ik zou zeggen: schrijf die kern op.”

Uitvoeringsagenda
Slob gaf zich nog niet gewonnen: “Boeren worden murw van: dit gaan we doen met elkaar.” Maar ook Lock hield vast: “U staat voor de uitdaging om te doen wat binnen uw invloedssfeer ligt. Ik denk dat u daar nuchter en expliciet in moet zijn. Niet vertellen wat ze moeten doen, wel transparant zijn over waar u wel en niet over gaat.” Verschoor: “Mijn fractie wil graag dat u verwoordt hoe u er denkt te komen en wie u daarbij nodig hebt.” Ook Moret wil eerst een uitvoeringsagenda zien.

Land in bruikleen
Slob probeerde het nog één keer: “Ik zou het zelf prettig vinden om dit document vast te stellen en dan met een uitvoeringsagenda te komen, over de vervolgstappen.” De wethouder liet zich in zijn boerenhart kijken toen hij zei: “De heer Koorevaar zegt: ‘We praten over het land van de boeren’. Ik wil het omdraaien. Ik heb ook altijd gedacht dat het land van mij was. Maar ik heb het tijdelijk in bruikleen. Daarom zal ik er alles aan doen om ervoor te zorgen dat de mensen die het beheer uitvoeren gefaciliteerd worden.”

Lock opperde: “Gaat u met input uit de raad in gesprek met stakeholders en gebruik die gesprekken ter concretisering van wat er ligt. Ik zie nu nog steeds heel veel mist.” Slob gaf zich uiteindelijk gewonnen: “Als ik u daar een groot plezier mee doe, wil ik met alle plezier het document verrijken. Dat geeft mij de gelegenheid met de sector aan de slag te gaan, om die agenda met hen te bouwen. Dat is wat anders dan voorkoken.”

Scherpe kantjes
Koorevaar: “We willen een aangescherpt document, de scherpe kantjes eraf en een concept uitvoeringsagenda.”

Burgmeester Theo Segers concludeerde dat het verzoek om een uitvoeringsagenda breed wordt gedragen. Het stuk komt in september, na het zomerreces, terug op de agenda.

‘Volhoudbare landbouw’
In het ambitiedocument landbouw beschrijft het college hoe de regio samen met provincies een bijdrage wil leveren aan innovatie. De provincies Zuid-Holland, Utrecht, het Waterschap Rivierenland en de regio AV willen samen een Veenweidestrategie opstellen en uitvoeren. Het doel: een op langere termijn volhoudbare landbouw.

Drainage en kavelruil
Als mogelijkheden voor vermindering van bodemdaling noemt het college: onderwaterdrainage, drukdrainage en natte teelten. Het college wil ook een integrale kavelruilbenadering onderzoeken. “Vergezichten die bijdragen aan een duurzame landbouw wil Molenlanden graag faciliteren. De gemeente ondersteunt ook bedrijven die de landbouw meer circulair willen maken, zoals Kaas- en Zuivelboerderij Kuiper.” Een ander voorstel: het bevorderen van rechtstreekse handel tussen boer en consument (korte ketens).

Bron: het Kontakt/Beeld: Geurt Mouthaan