Hoogwater in 1995 al 25 jaar geleden

27 januari 2020

Het hoge water bedreigde Gorinchem in 1995: ‘Gelukkig ging het goed’

Een kwart miljoen inwoners van het rivierengebied moesten op 31 januari 1995 en de dagen erna hun huis verlaten. Hoogwater bedreigde de dijken. Oud-burgemeester Piet IJssels van Gorinchem, oud-brandweercommandant Dick Bosch en fotografe Andrea de Goede blikken terug op die periode.

Piet IJssels: ‘Wegwezen allemaal’

,,Hoe voorkom ik dat er paniek uitbreekt? Dat was mijn eerste en grootste zorg. Je zegt als burgemeester immers tegen zo’n 10.000 inwoners van je stad: wegwezen allemaal, want de dijken kunnen breken.’’ Oud-burgemeester Piet IJssels kan zich de gebeurtenissen rond het hoogwater nog levendig herinneren. ,,We waren natuurlijk al dagen ervoor bezig met de voorbereidingen voor een eventuele evacuatie. Maar als het moment daar is, is dat heel spannend. Zeker omdat je als burgemeester degene bent die de knoop doorhakt.

Hij had al een voorproefje gehad van wat kon komen. ,,In 1993 bedreigde hoogwater Gorinchem ook, maar de hoeveelheid was een golfje in vergelijking met de enorme plas die twee jaar later op ons afkwam. In 1995 bleef het water dagen bleef staan, waardoor de dijken verzadigd dreigden te raken. Daarom moest iedereen weg. Dat leidde wel tot een enorm saamhorigheidsgevoel.’’

,,We hebben destijds geleerd dat dijkversterking essentieel is voor onze regio. Daaraan moeten we blijven werken, juist met het oog op de klimaatverandering. Mensen die ontkennen dat deze niet bestaat, vormen wat mij betreft het grootste gevaar’’, aldus IJssels.

Andrea de Groot: ‘Groot avontuur’

,,Sommige mensen waren heel bang. Dat is het eerste wat in me opkomt als ik terugdenk aan het hoogwater in 1995’’, zegt Andrea de Goede. Ze woont tegenwoordig in Griekenland; 25 jaar geleden ging ze als 14-jarige tiener met de politie en een cameraploeg van het Jeugdjournaal op pad om het water en de verlaten woonwijken in de stad te fotograferen. Fotografie was haar grootste hobby en het Jeugdjournaal zag haar bij toeval toen ze Buiten de Waterpoort stond te fotograferen.

,,De foto’s uit die tijd bekijk ik zeker nog. Voor mij was dit een groot avontuur. Ik vond de kracht van de natuur vooral indrukwekkend. Die passie voor de natuur heb ik nog steeds. Maar het was ook heel bijzonder om op mijn fiets achter de politiemensen aan te rijden door een compleet verlaten Gorinchem-Oost.’’

Ze maakt zich vandaag de dag wel eens zorgen over een mogelijke herhaling van 1995. ,,Mijn ouders wonen nog steeds in Oost. Die wijk stroomt vol als het misgaat. Het risico daarop is minder groot dan destijds, maar het kan nog steeds gebeuren.’’

Dick Bosch: ‘Jaren in de ellende’

,,Gelukkig is het allemaal goed gegaan. Wanneer de dijken waren bezweken, hadden we nog jaren in de ellende gezeten. Woningen in Oost zouden compleet onbewoonbaar zijn geraakt.’’ Oud-brandweercommandant Dick Bosch had dat scenario zeker op zijn netvlies toen hij in 1995 het Gorcumse crisiscentrum binnenstapte. Zeven dagen lang, 24 uur per dag zat hij daar.

,,Het klinkt misschien vreemd, maar voor een gemeentelijke organisatie zou het goed zijn om eens in de zoveel jaar met zo’n crisis als die van 1995 te maken te krijgen. Op zo’n moment leer je de kracht van mensen kennen. Rampenoefeningen zijn prima, maar wanneer het niet langer een oefening is, ontstaat er een gevoel van saamhorigheid dat nog lang doorwerkt. Wat me ook nog bijstaat is de spontane hulp die we vanuit het hele land kregen. Dat was echt fenomenaal.’’

Achteraf ontstond discussie of de massale evacuatie nodig was geweest. ,,Wat mij betreft moet je geen risico’s nemen. De dijken hebben het gehouden, maar op sommige plaatsen zaten hele diepe scheuren. Gorinchem-Oost is een van de laagste punten in de regio. Wanneer de dijken gaan, verdwijnt dat deel van de stad onder water. Ook nu.’’

Bron AD Rivierenland

Gerelateerde berichten