Artikel Kontakt: Regio wil landelijk plan evacuatie vee

REGIO • Voor de evacuatie van mensen in geval van een watersnood liggen er plannen klaar, voor dieren zijn die er niet.

Burgemeesters uit de Alblasserwaard en Vijfheerenlanden vragen de regering om een organisatie in het leven te roepen die de evacuatie van vee kan coördineren in geval van een watersnood.

Brief naar ministerie
Vorig jaar stuurden de burgemeesters Heijkoop, Baljeu, Segers en Fröhlich een brief naar het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit. Ze vroegen daarin aandacht voor de evacuatie van vee in geval van een (dreigende) overstroming en boden hun expertise aan. Maar spijkers met koppen worden er in Den Haag nog niet geslagen, tot ongenoegen van de regio. In dijkring 16 leven meer dan 40.000 runderen op meer dan driehonderd veehouderijen. Zoveel dieren evacueren vraagt om inzet door mensen met expertise.

‘Reeds op agenda’
Het ministerie liet de burgemeesters in december 2021 in een antwoordbrief weten dat het onderwerp ‘reeds op de agenda staat’. Het Ministerie van Justitie en Veiligheid onderzoekt samen met de Veiligheidsregio’s of evacuatieplannen verbeterd moeten worden en wil daarbij ook gaan kijken naar vee. Het ministerie is hierover in gesprek met LTO en de Veiligheidsregio Utrecht.

Kritisch rapport
De Alblasserwaard en Vijfheerenlanden, gelegen in dijkring 16, lieten vorig jaar en begin dit jaar de evacuatieplannen voor mensen vervroegd actualiseren en informeerde de raad daarover in februari van dit jaar. Aanleiding voor die vervroegde actualisatie was een kritisch rapport van hoogleraar Stefan van Baars over de versterking van de Lekdijk.

LTO
Voor de evacuatie van inwoners ligt er nu dus een geactualiseerd plan, maar voor dieren is er nog niets. Zowel uit het oogpunt van dierenwelzijn en voedselvoorziening als in verband met economische belangen verdient dit aandacht. De gemeente Molenlanden vraagt LTO Nederland regelmatig naar de stand van zaken. LTO Nederland heeft contact met het ministerie van LNV over de voortgang.

Landelijk plan
Momenteel ligt de verantwoordelijkheid voor het beschermen van vee bij de boer zelf, maar gemeenten in de regio constateren dat landelijke planvorming en coördinatie nodig zijn. Zij  hopen op een landelijke initiatief, waarna Veiligheidsregio’s hun regionale planvorming kunnen aanpassen.

Onderzoek
Iemand die niet stilzit is dierenarts en ondernemer Joris Wijnker. Samen met een student van de faculteit diergeneeskunde aan de Universiteit Utrecht deed hij een onderzoek naar de mate waarin boeren zijn voorbereid op een watersnood. Hij ondervroeg ook boeren in de Alblasserwaard. Oud-wethouder Teunis Jacob Slob, zelf ook boer: “Er is met een aantal boeren in Molenlanden een gesprek gevoerd. Belangrijke vraag is: hoe brengen we de dieren in veiligheid? Je moet daarbij ook kijken naar dierziekten en bepalen welke dieren je bij dieren van andere bedrijven laat komen. Andere vragen zijn: wat betekent elders huisvesten voor de productie en waar laat je de melk? Hoe regel je de registratie van dieren? Hoe kun je je erf zo inrichten dat je makkelijk kunt transporteren? Er moeten draaiboeken komen.”

Oproep
Volgens Slob zijn agrariërs in de regio zich bewust van de risico’s. “Wellicht is het een optie dat de gemeente boeren oproept een Veehouderij Evacuatie Beoordeling te maken.” De Veehouderij Evacuatie Beoordeling (VEB) levert een wetenschappelijk model waarin 47 factoren worden onderzocht, zoals de geografische ligging van een bedrijf, aanwezige diersoorten, gezondheidsstatus, weidegang en de beschikking over huiskavels. Ook infrastructuur, transportmogelijkheden en waar zich voorraden bevinden wordt in kaart gebracht. De VEB is ontwikkeld door dierenarts Stefan Leinenga, onder supervisie van dr. Joris Wijnker en met subsidie uit Den Haag.

Evacuatie Beoordeling
De VEB resulteert in een bedrijfsstatus: groen, oranje of rood. Dit geeft aan of een bedrijf makkelijk, middelmatig of moeilijk te evacueren is. Door deze bedrijfsstatus vast te stellen, kunnen veehouders en hulpdiensten sneller beslissingen nemen met betrekking tot het evacueren van bedrijven op het moment van een (dreigende) ramp. Daarnaast is het voor melkveebedrijven mogelijk om op basis van de VEB keuzes maken, waardoor het bedrijf makkelijker te evacueren is wanneer nodig. Een op te richten Crisis Centrum Dieren kan zich op deze informatie baseren.

Meer informatie en reacties van boeren staan deze week in de papieren editie van Het Kontakt.

Bron: het Kontakt/Beeld: Anne Marie Hoekstra